Duizenden bruggen, sluizen, tunnels en civiele kunstwerken in Nederland moeten gerenoveerd worden. Informatie over de huidige staat en onderhoud van deze objecten is vaak echter verspreid opgeslagen, onvolledig en lastig terug te vinden, wat het onderbouwen van renovatiekeuzes bemoeilijkt. De nieuwe tool InfraScan die TNO en Rijkswaterstaat ontwikkelen, helpt assetmanagers hierbij.
InfraScan is gericht op Rijkswaterstaat, gemeenten en provincies. De tool biedt inzicht in de staat, risico’s en prestaties van de Nederlandse waterinfrastructuur. InfraScan verzamelt hiervoor informatie uit diverse bronnen en ordent deze. Daarnaast koppelt de tool mogelijke risico’s aan deze gegevens.
Snellere en betere keuzes
De tool helpt assetmanagers om keuzes voor renovatie en vervanging zowel sneller als beter te verantwoorden. Martijn de Jong, senior adviseur bij Rijkswaterstaat, licht toe: “Je bespaart ontzettend veel zoekwerk en ziet meteen de ‘red flags’ in je areaal.”
Senior scientist specialist Esra Bektaş van TNO werkt met De Jong samen, dat zijn oorsprong vond in het Kennisprogramma Natte Kunstwerken (KPNK). In dit programma staat het plannen van de levensduur van onder meer sluizen en stuwen centraal. De Jong legt uit: “We hadden zoveel data en wilden onderzoeken hoe we die voor ons kunnen laten werken.” Esra vult aan: “En dan vooral om beslissingen voor vervanging te ondersteunen. Dit idee leidde uiteindelijk tot InfraScan. Met een eerste focus op bruggen en sluizen om het concept hierna uit te breiden naar andere objecten.”
Maatregelen prioriteren
Bektaş en De Jong brachten daarom allereerst de redenen voor het vernieuwen van bruggen en sluizen in kaart. Een belangrijk doel hierbij was het in kaart brengen van de prioritering van maatregelen, en inzichtelijk maken wat aandacht nodig heeft en om welke reden. Zowel technische als functionele aspecten speelden daarbij een rol, zoals de vraag of een sluis breed genoeg is voor de schepen die er doorheen moeten.
De verzamelde data leverden uitdagingen op. Bektaş: “De overvloed aan data was onvolledig, niet gekoppeld en door de jaren heen opgeslagen in verschillende systemen of als fysieke tekeningen in archieven.”
Semantisch kennismodel en analytisch rekenmodel
Binnen de samenwerking bracht Bektaş haar expertise in het bruikbaar maken van versnipperde data met behulp van computermodellen en semantische technologie in. De Jong leverde alle beschikbare digitale data aan van Rijkswaterstaat, waaronder inspectierapporten en andere relevante informatie over projecten. Bektaş ontwikkelde vervolgens samen met haar team twee modellen: een semantisch kennismodel en een analytisch rekenmodel.
Het semantische kennismodel zorgt ervoor dat alle beschikbare data over objecten uniform en machineleesbaar worden gemaakt, ongeacht de bron waaruit de gegevens afkomstig zijn. Dit model fungeert als ‘brein’ van InfraScan, en zorgt voor structuur, koppelingen en overzicht.
Het analytisch rekenmodel voert berekeningen uit op de beschikbare data. Bijvoorbeeld voor het zichtbaar maken van degradatiepatronen, functieverlies en het signaleren van het einde van de levensduur.
Brugfunctie
Bektaş: “Logica toevoegen aan de data maakt de informatie direct inzetbaar voor beslissers. De tool is daarmee een mooi voorbeeld van TNO’s brugfunctie tussen wetenschappelijke kennis en toepasbare technologie.”
“Voor Rijkswaterstaat is InfraScan veel meer dan een overzichtelijk dashboard met data. Het laat direct zien waar de aandachtspunten en risico’s in ons netwerk zitten. Waardoor we belangrijke beslissingen over onderhoud en vernieuwing beter kunnen onderbouwen”, zegt De Jong. “Daarnaast draagt InfraScan bij aan een nieuw, datagedreven assetmanagementsysteem waar we op dit moment aan werken.”
Proof of concept
Van InfraScan is een proof of concept ontwikkeld gericht op bruggen en sluizen. Bektaş en De Jong noemen deze proof of concept veelbelovend. Het doel is het ontwikkelen van een schaalbare oplossing die toepasbaar is op andere gebouwde objecten, zoals waterkeringen en tunnels. Ook willen zij de tool uitbreiden naar andere assetmanagementprocessen, waaronder het inplannen van inspecties. InfraScan moet direct worden verbonden met huidige systemen, zodat data niet handmatig hoeft worden aangeleverd. Ook is een rol weggelegd voor AI, onder meer voor het vertalen van fysieke rapporten en tekeningen naar data.
InfraScan is ontwikkeld op basis van een opensourceframework. De tool is modulair en kan worden aangepast aan uiteenlopende portfolio’s.
