Sloop Paviljoen-gebouw: nieuwe stap in onderzoek naar circulair beton

De Europese Commissie kent vanuit het Horizon-2020 programma 2,3 miljoen euro toe aan TU/e voor onderzoek naar circulair beton.

Het Paviljoen is het oudste gebouw op de TU/e campus (bouwjaar 1956). De sloop ervan is in volle gang. De afbraak gebeurt met veel respect en beleid en is onderdeel van een Europees onderzoek naar circulair beton. Doel is om onder meer de prefab betonnen liggers en kolommen uit dit gebouw te hergebruiken.

Ontwerpproces optimaliseren

TU/e-onderzoekers kijken tijdens het afbraakproces naar mogelijkheden om de sloop, demontage en het hergebruik te verbeteren. Ze willen daarmee het ontwerpproces van nieuwbouw optimaliseren voor hergebruik, om zo duurzamer te bouwen.

Horizon-2020 programma

Het Paviljoen is één van de vier demonstratieprojecten van het internationale Horizon-2020 programma ‘ReCreate’. De TU/e-faculteit Built Environment, de TU/e-dienst Real Estate, ingenieursbureau IMd en vloerproducent Consolis-VBI voeren het Nederlandse demonstratieproject uit.

2,3 miljoen euro

De Europese Commissie heeft 12,5 miljoen euro toegekend aan het totale project. Hiervan gaat 2,3 miljoen naar de TU/e voor de aanstelling van drie PhD-onderzoekers, een projectmanager en het realiseren van het Nederlandse demonstratieproject. Andere projecten staan in Finland, Zweden en Duitsland. Daar kijken onderzoekers specifiek naar kwaliteitsbewaking, logistiek, klimaatimpact, vermarkting en kennisoverdracht.

Milieu-impact

Rijk Blok, projectleider van de Nederlandse partners en onderzoeker aan de TU Eindhoven: “Bij cementproductie komt veel CO2 vrij. Bovendien heeft de grote hoeveelheid zand en grint die nodig is een behoorlijke milieu-impact. Willen we de bouw verduurzamen, dan is beton dus een belangrijk materiaal om onder de loep te nemen.”

Hoogwaardig hergebruik

Hij vervolgt: “Je wilt daarbij de materialen op zo hoog mogelijk niveau hergebruiken. Dus niet eerst vermalen tot granulaat. Willen we minder fossiele materialen gebruiken, dan moeten we echt gaan kijken naar het verbeteren van hergebruik.”

Kwaliteitsborging

En dat is nog niet zo makkelijk. Oudere gebouwen hebben geen keurmerken die de kwaliteit van het beton vertellen. Het wapeningsstaal dat veertig jaar geleden de norm was, komt mogelijk niet langer door de nieuwste eisen. Daarnaast kunnen de elementen bij het demonteren beschadigen. Hierdoor zou de kwaliteit ook nog eens verder kunnen afnemen. Daarbij wil de gemeente uiteraard zwart-op-wit hebben dat het voldoet aan alle eisen. Blok: “Constructieve veiligheid is en blijft natuurlijk een absolute vereiste.”

Ontwerpproces en hergebruik

En stel dát de kwaliteit perfect was: een betonnen kolom die in het oude gebouw één verdieping droeg, kan in het nieuwe gebouw natuurlijk niet ineens meer verdiepingen aan. Blok: “Juist bij het ontwerpproces van een nieuw gebouw moet je dus eigenlijk al rekening houden met de elementen die je beschikbaar hebt voor hergebruik.”

Randvoorwaarden bepalen

En dan zijn er nog de hogere kosten die je maakt, voor bijvoorbeeld het zorgvuldig demonteren en opslaan . De kosten-baten-analyse valt dus niet per definitie gunstig uit. Blok: “Nieuw cement is op dit moment gewoon goedkoper. Maar in de toekomst misschien niet meer, bijvoorbeeld bij de invoerring van een klimaattaks of hogere CO2-belasting op beton.” Toch blijft Blok optimistisch: “Problemen zijn er om te overwinnen. Als we duurzamer willen worden, moeten we juist nú onderzoek doen naar de randvoorwaarden.”

Foto: TU Eindhoven