Manifest: maak van de EU een wereldleider in additieve productie

3D-printen in metaal
Wouter Hoefnagel
Wouter Hoefnagel
21 juli 2025
5 min

CECIMO, de Europese Vereniging voor Productietechnologieën, publiceert samen met een tientallen nationale brancheverenigingen het Manifesto for a Competitive European Additive Manufacturing (AM) Sector. Dit manifest schetst een gedeelde visie en strategische aanbevelingen om Europa te positioneren als wereldleider in additieve productie (additive manufacturing / AM). Ook markeert de publicatie de start van AM-Europe. Dit is een nieuw initiatief van CECIMO om de AM-sector in de EU te vertegenwoordigen en een verenigde stem te geven op Europees niveau.

Additieve productie speelt een cruciale rol in het ondersteunen van de strategische prioriteiten van de Europese Unie (EU). Deze prioriteiten omvatten de groene transitie, digitalisering, re-shoring, de ontwikkeling van geavanceerde materialen en het versterken van industriële autonomie. Om Europa’s leiderschap op dit gebied te behouden en te versterken, is collectieve actie nodig om internationale concurrentie, tekorten aan gekwalificeerd personeel en technische uitdagingen aan te pakken.

Uitdagingen voor de AM-sector

In het manifest identificeren de betrokken partijen diverse uitdagingen voor de AM-sector. Het gaat daarbij onder meer om:

  • De groeiende internationale concurrentie: hoewel Europa een belangrijke speler blijft op de wereldwijde AM-markt, maken concurrenten uit Noord-Amerika en Azië significante vorderingen. Zij krijgen daarbij steun door nationale beleidsstrategieën en zowel publieke als private investeringen die groter zijn dan in de EU.
  • Een paradigmaverschuiving in productontwikkeling: het adopteren van AM-technologieën vereist veranderingen in hoe producten worden ontworpen en gerealiseerd. Deze veranderingen worden nog niet volledig begrepen door verschillende industrieën, wat leidt tot twijfel op beslissingsniveau en zowel de groei als effectieve inzet van AM-technologie belemmert.
  • Het tekort aan gekwalificeerd personeel: er is een gebrek aan gekwalificeerd en ervaren personeel op de markt, variërend van ontwerpers en technici tot ingenieurs.
  • Technische barrières: sommige gebieden binnen AM-technologieën en -toepassingen vereisen verder onderzoek, zoals de consistentie van de kwaliteit van componenten, nabewerking en de ontwikkeling van geavanceerde materialen. Dit onderzoek is volgens het manifest noodzakelijk om een concurrerende oplossing te bieden voor meer industriële ecosystemen.

Bijdrage van AM aan de EU-doelstellingen

Het manifest wijst op verschillende manieren waarop AM kan bijdragen aan het behalen van Europese doelstellingen:

  • Groene transitie en duurzame productie: AM speelt een sleutelrol in de groene transitie door de productie van complexe, lichte onderdelen mogelijk te maken. Deze onderdelen reduceren het totale gewicht van producten, zonder de sterkte te compromitteren. Dit leidt tot lagere brandstofconsumptie en efficiënter materiaalgebruik. AM ondersteunt ook productie op aanvraag en gelokaliseerde productie, wat helpt met het terugdringen van de transportbehoeften en bijbehorende CO2-uitstoot.
  • Industriële digitale transformatie en industrie 4.0: AM is een integraal onderdeel van de digitale transformatie en het concept van industrie 4.0. Het maakt gebruik van digitale ontwerpbestanden en computergestuurde processen. Ook kan het worden geïntegreerd met andere strategische technologieën zoals kunstmatige intelligentie, robotica en IoT-apparaten. Dit maakt het mogelijk om een hoger niveau van precisie, herhaalbaarheid, efficiëntie en snelheid te bereiken.
  • Re-shoring: AM maakt gelokaliseerde productie mogelijk, en kan zo helpen met het terugbrengen van productieactiviteiten naar Europa. Het omarmen van AM-technologieën maakt het mogelijk productiefaciliteiten van bedrijven dichter bij hun doelmarkten te plaatsen, wat tot snellere responstijden en grotere controle over het productieproces leidt.
  • Vermindering van internationale afhankelijkheden: AM kan de veerkracht en autonomie van bedrijven over hun productieprocessen vergroten. Het gebruik van AM-technologieën geeft bedrijven meer controle over en vrijheid in de hele productiecyclus, van ontwerp tot productie. Dit leidt tot grotere flexibiliteit, aanpasbaarheid en responsiviteit aan veranderende marktvragen.
  • Geavanceerde materialen: AM ondersteunt materiaalinnovatie door ingewikkelde, gepersonaliseerde componenten laag voor laag te kunnen opbouwen. De werkwijze vereenvoudigt het experimenteren met en integreren van materialen die voorheen moeilijk bewerkbaar waren. Dit maakt toepassingen mogelijk zoals zeer sterke legeringen voor de luchtvaart, hoogwaardige polymeren, biocompatibele materialen voor medisch gebruik en slimme materialen met sensoren en actuatoren.

Strategische aanbevelingen

Het manifest omvat een visie om Europa te positioneren als een wereldwijde speler in AM. Het deelt hiervoor een aantal strategische aanbevelingen:

  • Lancering van een uitgebreide Europese AM-strategie: ontwikkel en implementeer een robuuste AM-strategie om de leiding van de EU op het gebied van AM te versterken. Deze strategie moet gericht zijn op het beoordelen van de status van de AM-sector in de EU en het identificeren van sterke en zwakke punten, evenals het uitstippelen van acties om deze sector concurrerend te houden.
  • Ondersteuning van de groei van een Europees AM-ecosysteem: richt een Europese AM-entiteit op via een publiek-private samenwerking om de adoptie en ontwikkeling van AM-technologieën in Europa te versnellen. Deze samenwerking vereenvoudigt de adoptie van AM-technologieën en kan dienen als een one-stop shop voor informatie met betrekking tot beleid, standaardisatie, marktadoptie, onderzoek, ontwikkeling en innovatie op het gebied van AM.
  • Maximaliseren van de impact van publieke investeringen: zowel de EU als haar lidstaten deden de afgelopen tien jaar significante investeringen in AM. Dit heeft geleid tot een breed scala aan oplossingen, onderzoeksresultaten en ontwikkelingsactiviteiten. Het benutten van deze bestaande middelen in toekomstige onderzoeks-, ontwikkel- en innovatieprogramma’s kan de EU helpen met het vermijden van dubbel werk en richten van investeringen op nieuwe projecten.
  • AM als cruciale sector voor noodresponscapaciteiten: investeer in AM voor het verbeteren van de noodresponscapaciteiten, en maak snelle productie van cruciale componenten tijdens crises mogelijk. Het opzetten van een netwerk van AM-faciliteiten in de lidstaten stelt de EU in staat AM te gebruiken voor het aanpakken van verstoringen in de toeleveringsketen en produceren van essentiële onderdelen op aanvraag, waardoor de afhankelijkheid van externe leveranciers wordt verminderd.
  • Versterking van de werkkracht voor AM: implementeer initiatieven voor het ondersteunen van de ontwikkeling van AM-personeel, in lijn met de bevindingen van door de EU gefinancierde projecten zoals SAM (Sector Skills Strategy in Additive Manufacturing). Dit zorgt voor een gekwalificeerde personeelsbestand die AM-innovatie kan stimuleren en effectief kan reageren op de behoeften van de industrie.

Het Manifesto for a Competitive European Additive Manufacturing (AM) Sector is hier te vinden.

Wouter Hoefnagel

Wouter Hoeffnagel is een freelance journalist en tekstschrijver, met interesse op het gebied van zowel industrie, IT als het kruisvlak tussen deze onderwerpen. Over deze onderwerpen schrijft hij een breed scala aan teksten, variërend van achtergrondartikelen, interviews en nieuwsberichten tot blogposts, whitepapers, case studies en websiteteksten.