Rover Perseverance donderdag geland op Mars

De marsrover Perseverance van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA is jongstleden donderdagavond om 21:55 uur Nederlandse tijd geland op Mars. De landing vond plaats in de Jezero krater op de rode planeet. De marslander is sinds 30 juli onderweg naar de rode planeet; het gaat om de negende missie van NASA naar Mars.

“Missies als onderdeel van NASA’s Mars Exploration Program hebben aangetoond dat Mars eens heel anders was dan de koude, droge planeet die het vandaag de dag is”, schrijft NASA in een factsheet over de missie. Zo is er bewijs dat Mars miljarden jaren geleden natte omstandigheden kende. Deze omstandigheden zouden lang genoeg aanwezig zijn geweest voor het ondersteunen van microbieel leven.

Tekenen van (oud) leven

Als onderdeel van de missie Mars 2020 voert NASA daarom met behulp van de Marsrover Perseverance een verkenningsmissie uit op Mars. Het doel is zoeken naar tekenen van (oud) leven op de planeet, waarbij specifiek wordt gekeken naar stenen op de planeet. Ook wil NASA monsters verzamelen van zowel steen als regoliet (gebroken steen en grond). Deze monsters worden indien mogelijk meegenomen naar aarde. Perseverance onderzoekt ook in hoeverre Mars in het verleden bewoonbaar is geweest.

De marsrover is gebaseerd op zijn voorganger: de Curiosity. De Perserverance rover is ongeveer net zo groot als een auto, en is exclusief zijn arm zo’n drie meter lang, 2,7 meter breed en 2,2 meter hoog. Met 1.025 kilogram weegt Perserverance zo’n 126 kilogram meer dan Curiosity.

Mineralen in kaart brengen

De Perserverance is voorzien van verschillende instrumenten. Denk hierbij aan Mastcam-Z, een geavanceerd camerasysteem met panoramische en stereoscopische mogelijkheden in combinatie met een zoomfunctie. NASA wil met behulp van Mastcam-Z onder meer aanwezige mineralen aan het oppervlakte van Mars in kaart brengen en daarnaast de marsrover ondersteunen.

Een ander voorbeeld is SuperCam, een instrument voor beeldvorming, analyses van chemische composities en mineralogie op afstand verbeterd. Een X-ray gebaseerde fluerescentie spectrometer en een hoge resolutie camera worden ingezet om de elementaire compositie van oppervlaktematerialen op Mars te onderzoeken. Dit moet het onder meer mogelijk maken een veel gedetailleerde beeld te vormen van de aanwezige chemische elementen op de planeet. Ook aanwezig is Scanning Habitable Environments with Raman & Luminescence for Organics and Chemicals (SHERLOC), een spectrometer die gedetailleerde beelden kan leveren en een UV-laser inzet om minerale en organische samenstellingen in beeld te brengen.

Zuurstof produceren op Mars

Ook wil NASA een technologie uittesten die zuurstof moet produceren uit de CO2-rijke atmosfeer op Mars. Indien de Mars Oxygen In-Situ Resource Utilization Experiment (MOXIE) technologie succesvol blijkt kan dit een belangrijke rol gaan spelen in toekomstige Mars-missies. Zo kan de zuurstof worden ingezet om raketbrandstof te ontbranden voor de terugvlucht naar aarde.

Een ander instrument dat aan boord aanwezig is is de Mars Environmental Dynamics Analyzer (MEDA). Dit is een reeks sensoren die onder meer de temperatuur, windsnelheid en -richting, luchtdruk, relatieve luchtvochtigheid en de afmetingen en vorm van stofdeeltjes gaat meten. Tot slot is een grondradar genaamd Radar Imager for Mars’ Subsurface Experiment aanwezig om op centimeterniveau de geologische structuur van de bodem in kaart te brengen.

Technologie voor de toekomst testen

NASA test tijdens de missie ook technologie die bij toekomstige missies naar en op Mars een belangrijke rol kan spelen. Het gaat hierbij onder meer om een autopilot-systeem dat is ontwikkeld voor het geautomatiseerd ontwijken van gevaren. Het systeem heet Terrain Relative Navigation. Een ander voorbeeld is een reeks sensoren genaamd Mars Entry, Descent and Landing Instrumentation 2, waarmee tijdens de landing gegevens worden verzameld. Ook een autonoom navigatiesysteem waarmee de rover sneller moet kunnen navigeren in uitdagend terrein wordt getest.

Niet het enige ruimtevaartuig in de buurt van Mars. Vorige week kwamen al vaartuigen van de Verenigde Arabische Emiraten en China aan bij de planeet. De al-Amal (Arabisch voor ‘hoop’) kwam op 9 februari aan bij de rode planeet. De ruimtesonde werd in juni 2020 gelanceerd vanaf de Japanse ruimtebasis Tanegashima. De al-Amal gaat twee jaar lang de atmosfeer van en het weer op Mars in kaart brengen.

Slechts twee dagen later kwam ook de Tianwen-1 (Chinees voor ‘Zoektocht naar de Hemelse Waarheid’) aan bij de planeet. De Tianwen-1 bestaat uit een satelliet en een rover. De satelliet is in een baan rondom de planeet gebracht. In mei wordt de rover losgekoppeld en moet deze landen op Mars, war hij zo’n drie maanden lang moet gaan rondrijden op zoek naar sporen van water en tekenen van leven.

Auteur: Wouter Hoeffnagel
Foto: NASA/JPL-Caltech