Kabinet stelt 125 miljoen euro beschikbaar voor overstap van ondernemers op waterstof

Het kabinet wil het gebruik van waterstof als brandstof voor vrachtwagens en (bestel)auto’s stimuleren. Het trekt in totaal 125 miljoen euro uit om ondernemers te helpen de overstap naar waterstof te maken. Dit moet de komende jaren onder meer leiden tot de komst van veertig nieuwe waterstoftankstations en de introductie van enkele duizenden voertuigen op waterstof op de Nederlandse wegen.

Een belangrijk onderdeel van de energietransitie is het afbouwen van het gebruik van fossiele brandstoffen. Onder meer veel zakelijke voertuigen als vrachtwagens, bestelauto’s en zakelijke personenauto’s rijden nog altijd op diesel of benzine. Het kabinet wijst op diverse voordelen van voertuigen die op waterstof rijden: ze zijn schoon, kennen een grote actieradius, hoeven niet te worden opgeladen en brengen daardoor geen problemen met het stroomnet met zich mee.

Voldoende waterstoftankstations beschikbaar maken

De overheid wil ondernemers daarom stimuleren de overstap te maken naar rijden op waterstof. Een belangrijke voorwaarde hiervoor is de beschikbaarheid van voldoende waterstoftankstations. Met een subsidie van 125 miljoen euro wil het kabinet de komst van zo’n veertig nieuwe waterstoftankstations in Nederland faciliteren. Daarnaast moeten enkele duizenden voertuigen op waterstof hun weg vinden naar de Nederlandse wegen.

Met de subsidie wil het kabinet waterstof een serieus alternatief maken voor ondernemers die schoon willen rijden. Waterstof moet zo een goede optie worden naast elektrisch rijden op een batterij. Staatssecretaris Viviane Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat: “Waterstof kan hiermee echt gaan doorbreken. De belofte van waterstof is er al jaren. Zeker voor ondernemers die over langere afstanden schoon willen rijden met een zwaardere auto, bijvoorbeeld een vrachtwagen, kan waterstof ideaal zijn. Maar dan moeten er wel tankstations zijn en moet er genoeg te kiezen zijn voor ondernemers. Het wordt tijd dat we ervoor zorgen dat waterstof zijn belofte in gaat lossen.”

Transportbedrijven en tankstationhouders moeten krachten bundelen

Ondernemers kunnen de subsidie vanaf maart 2024 aanvragen. Bij iedere aanvraag moet minimaal één tankstation én de aanschaf van voldoende vrachtwagens of bestelbussen om het tankstation direct vanaf de start rendabel te maken omvatten. Gemiddeld gaat het daarbij om zo’n tien tot vijftien waterstofvrachtwagens.

In de praktijk betekent dit dat transportbedrijven en tankstationhouders hun krachten moeten bundelen in een subsidieaanvraag. Staatssecretaris Heijnen wil zo een einde maken aan de ‘kip-ei discussie’ of je eerst tankstation moet hebben zodat er getankt kan worden, of juist eerst auto’s zodat je rendabel een tankstation kan bouwen.

Het kabinet wil tot 40% van de kosten voor de bouw van een waterstoftankstation subsidiëren. Daarnaast wil het per vrachtwagen of bestelbus 80% van het prijsverschil met een dieselvariant compenseren. Als voorwaarde aan tankstations stelt het kabinet dat deze voor zowel vrachtwagens als personenauto’s geschikt moeten zijn, en openbaar toegankelijk moeten zijn.

In lijn met Europese doelstellingen

De subsidieregeling kent een looptijd van vier jaar en loopt van 2024 tot en met 2028. De regeling moet leiden tot een landelijk dekkend netwerk van waterstoftankstations, wat in lijn ligt met Europese doelstellingen. Zo eist de EU dat er in 2030 langs alle Europese hoofdsnelwegen waterstoftankstations te vinden zijn. In de praktijk moeten dit er in Nederland minimaal dertig zijn. Het kabinet mikt met de subsidieregeling dus op veertig tankstations. Momenteel telt Nederland 17 waterstoftankstations. Hiervan voldoen er vier aan de Europese eisen die in 2030 van kracht zijn.

Ook het aantal voertuigen op waterstof dat op de Nederlandse wegen rijdt is vooralsnog beperkt. Het kabinet spreekt over een ‘handjevol’ vrachtwagens en bestelbussen, terwijl er zo’n zeshonderd personenauto’s op waterstof rijden.

Al langer focus op waterstof

Nederland zet al langer in op het gebruik van waterstof. Zo maken een aantal monumentale woningen in Lochem als onderdeel van een pilot sinds december 2022 gebruik van waterstof voor verwarming. Het gaat om de eerste woningen ter wereld die verwarmd zijn met waterstof.

Denk echter ook aan plannen voor de realisatie van grootschalige waterstofproductie ten noorden van de Waddeneilanden. Het windpark moet ongeveer 500 megawatt aan elektrolysecapaciteit opleveren en vanaf 2031 operationeel zijn. Ook reserveerde het Havenbedrijf Rotterdam eerder al een terrein van 11 ha voor de bouw van een omvangrijke groene waterstoffabriek.

Auteur: Wouter Hoeffnagel
Foto: akitada31 via Pixabay