Methaansatellieten vinden vuilnisbelten met klimaatimpact van honderdduizenden auto’s

Methaan is een bijna dertigmaal krachtiger broeikasgas dan CO₂. Onderzoekers van SRON (Netherlands Institute for Space Research) speuren daarom naar grote methaanlekken over de hele wereld. Een vuilnisbelt in Buenos Aires blijkt tientallen tonnen methaan per uur uit te stoten. Dit is vergelijkbaar met de klimaatimpact van anderhalf miljoen auto’s. Ook wijzen ze vuilnisbelten in India en Pakistan aan als grote uitstoters.

Methaan levert na CO₂ het grootste aandeel in het door de mens versterkte broeikaseffect. Dit komt door zijn hoge Global Warming Potential (GWP-100). Per gewicht is methaan bijna dertig maal krachtiger als broeikasgas dan CO₂. Bij menselijke activiteit, denk aan olie-installaties, kolenmijnen, veestallen of vuilnisbelten, komt methaan vrij. Je maakt het minder schadelijk door het af te fakkelen en het zo om te zetten naar CO₂. En als je het opvangt, kun je die omzetting nuttig gebruiken in je CV-ketel of gasfornuis.

Methaansatellieten

SRON-onderzoekers hebben nu met satellietdata grote hoeveelheden methaan waargenomen rond een aantal vuilnisbelten. Vier vuilnisbelten in Argentinië, India en Pakistan stoten meerdere of zelfs tientallen tonnen methaan per uur uit.

Ruimte-instrument Tropomi

Het methaan-onderzoeksteam van SRON gebruikte het Nederlandse ruimte-instrument Tropomi om steden met veel uitstoot te identificeren. Buenos Aires, Delhi, Lahore en Mumbai vielen op. Hun stedelijke uitstoot ligt hier gemiddeld dubbel zo hoog als schattingen op basis van wereldwijde inventarisaties. Vervolgens vroegen ze de Canadese satelliet GHGSat om in te zoomen. Daaruit bleek dat de vuilnisbelten in deze steden verantwoordelijk zijn voor een groot deel van de uitstoot. De vuilnisbelt in Buenos Aires stoot 28 ton methaan per uur uit, vergelijkbaar met de klimaatimpact van anderhalf miljoen auto’s*. De drie andere vuilnisbelten zijn goed voor respectievelijk drie, zes en tien ton methaan per uur. Deze aantallen komen nog steeds neer op de impact van honderddertigduizend tot vijfhonderdduizend auto’s.

*Op basis van de schatting van de Amerikaanse Environment Protection Agency (EPA) van 4,6 ton CO2 die een typisch passagiersvoertuig jaarlijks uitstoot.

Strijd tegen klimaatverandering

Met het opsporen van de methaanlekken is nieuw laaghangend fruit gevonden in de strijd tegen klimaatverandering. “Methaan is geurloos en kleurloos. Het is dus moeilijk om te zien waar het lekt”, zegt hoofdauteur Bram Maasakkers van SRON. “Maar satellieten zijn hier bij uitstek voor geschikt. Met Tropomi speuren we super-emitters op die grote methaanwolken de atmosfeer in pompen. Dat is zonde want met relatief weinig moeite los je het op. Je kunt bijvoorbeeld het GFT-afval scheiden en composteren zodat er veel minder methaan vrijkomt. En als je toch al het afval mixt, kun je alsnog het geproduceerde methaangas opvangen of affakkelen.”

Methaan heeft levensduur van 10 jaar in atmosfeer

Methaan heeft een levensduur van ongeveer tien jaar in de atmosfeer. Maasakkers: “Dus als we nu iets aan de uitstoot doen, zien we al snel het resultaat in de vorm van minder opwarming van de aarde. Natuurlijk is alleen methaanbeperking niet voldoende, ook CO₂ moeten we inperken, maar we kunnen er klimaatverandering wel mee afremmen.”

Beeld: Links: Methaanconcentraties in 2018-2019 gemeten door Tropomi rondom Buenos Aires. Rechts: zoom-in door GHGsat op 19 april 2021 waarbij methaanpluimen zichtbaar zijn afkomstig van de vuilnisbelt in het centrum van de stad. De witte pijl geeft de windrichting aan. Credit: SRON/GHGSat, bevat Copernicus Sentinel data (2018–2019), verwerkt door SRON

Lees ook: Nederlandse fijnstofmeter SPEXone gemonteerd op NASA’s klimaatsatelliet