Technologie moet aantal valincidenten met zestig procent terugdringen

Zorgverleners, gemeenten en zorgverzekeraars CZ en VGZ willen het aantal valincidenten met zestig procent terugdringen. Zij zetten hiervoor in op een combinatie van een wearable en app met AI en sensoren, een beweegprogramma en het verbinden van het sociale netwerk en hulpverleners.

Gemiddeld valt in Nederland iedere vijf minuten een 65-plusser, blijkt uit cijfers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. 105.000 ouderen van 65 jaar en ouder bezochten in 2021 na een val de spoedeisende hulp. In totaal zijn 36.200 ouderen in dat jaar opgenomen in het ziekenhuis nadat zij door een val een bezoek aan de spoedeisende hulp brachten. 5.209 ouderen overleden door een val.

Ook blijkt uit een analyse van het instituut dat het aantal 65-plussers met ernstig letsel door vallen stijgt. Een verklaring hiervoor is de vergrijzing van Nederland, die ook de komende jaren doorgaat.

Ouderen zijn moeilijk bereikbaar

CZ meldt dat hoewel vallen voor ouderen een flink gezondheidsrisico vormt, hen bereiken met preventieprogramma’s in de praktijk moeilijk is. Want zo lang het niet fout gaat, zijn veel ouderen van mening dat het onderwerp op hen geen betrekking heeft. Zorgverleners, gemeenten en zorgverzekeraars CZ en VGZ willen meer ouderen bereiken met preventieprogramma’s door een combinatie van een wearable, een app met AI en sensoren, een beweegprogramma en verbinding met zowel het social netwerk van ouderen als hulpverleners.

De betrokken partijen voerden eerder al een proefproject uit in Heeze-Leende. Zij schalen de aanpak nu op, waarbij de partijen het project in ieder geval in drie gemeenten uitrollen: Valkenswaard, Cranendonk en Someren. Het preventieprogramma is opgenomen in het zelfredzaamheidsproject ‘Maak Rimpels’, met als doelgroep zelfstandig wonende 65-plussers. Het programma kent diverse onderdelen en bestaat uit:

• een trainingsprogramma digitale vaardigheden
• een beweegprogramma onder leiding van een (buurt)sportcoach
• een sociaal programma dat de informele sociale netwerken van de deelnemers laat samenwerken met professionele hulpverleners

Wearable monitort of deelnemers dreigen te vallen

Kunstmatige intelligentie (AI) en zogeheten ‘assistive technologies’ (AT) ontwikkeld door GoliveHealth spelen hierbij een belangrijke rol. Zo houdt een wearable genaamd GoLiveClip in de gaten of deelnemers dreigen te vallen en monitort ontwikkelingen op dit vlak. Gebruikers kunnen verzamelde gegevens zelf inzien op hun smartphone via de GoLivePhone-app. Huisartsen in de regio en zorgverzekeraar Coöperatie VGZ zijn als partners betrokken bij het project.

De partijen willen samen tot een effectief valpreventieprogramma voor ouderen komen. Hierbij is haast geboden; in het Integraal Zorgakkoord (IZA) is door de zorgsector met de politiek afgesproken dat zorgverzekeraars een dergelijk programma voor het jaar 2024 inkopen. Dit betekent in de praktijk dat zorgverzekeraars voor 1 april uiteengezet moeten hebben hoe zij dit willen doen.

Gezond en Actief Leven Akkoord

Naast het IZA werken het ministerie van VWS, de zorgverzekeraars en de gemeenten ook aan een Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Dit akkoord draait om preventie in de volle breedte, waarvan valpreventie onderdeel uitmaakt. In GALA leggen de betrokken partijen naar verwachting vast dat de gemeente voor preventie geld moeten oormerken.

CZ en VGZ werken beide aan eigen valpreventieprogramma’s. De zorgverzekeraars spreken met elkaar af aan diens programma’s mee te doen. Ook wijzen de verzekeraars erop al jaren in hun aanvullende zorgverzekeringen valpreventie aan te bieden. In de praktijk maken echter maar weinig ouderen hiervan gebruik. De verzekeraars willen valpreventie daarom onderdeel laten uitmaken van de basiszorgverzekering.

Auteur: Wouter Hoeffnagel
Foto: Sabine van Erp via Pixabay