St. Antonius Ziekenhuis ontwikkelt 3D-modellen voor ondersteunen van medisch specialisten

Het St. Antonius Ziekenhuis beschikt sinds kort over een 3D-lab. In het lab ontwikkelt het ziekenhuis 3D-modellen die medisch specialisten ondersteunen bij het voorbereiden van operaties. Zo kunnen zij operaties nauwkeuriger uitvoeren en de operatietijd verkorten. Ook kunnen de 3D-modellen patiënten helpen bij het beter begrijpen van hun aandoening evenals behandelopties en mogelijke uitkomsten.

“In ons 3D lab maken we zogeheten zichtmodellen en boor- en zaagmallen”, meldt klinisch fysicus Vera Lagerburg van het St. Antonius Ziekenhuis. “Een zichtmodel is een 3D-model van bijvoorbeeld een orgaan, bloedvaten of een gewricht. Dit kan gebruikt worden voor patiëntenuitleg, scholing en training van medisch personeel en het voorbereiden van een operatie. Boor- en zaagmallen helpen de chirurg om zaagsneden en schroeven precies op de juiste plek in het bot te plaatsen. Dit is nodig wanneer een bot rechtgezet moet worden na een botbreuk of vergroeiing.”

Het 3D-model is gebaseerd op een CT- of MRI-scan. Speciale software zet deze scan om in een zichtmodel, dat vervolgens 3D-geprint kan worden. Het ziekenhuis zet daarbij fused deposit modelling (FDM) in, waarbij de 3D-print laag voor laag wordt opgebouwd uit filament.

Nier van alle kanten goed bekijken

Lagerburg: “Wanneer een patiënt bijvoorbeeld aan de nier geopereerd moet worden, kan de chirurg voor de operatie de 3D-nier van alle kanten goed bekijken. Zo kan de chirurg zich beter voorbereiden op de operatie. En niet alleen zorgverleners hebben hier profijt van; ook patiënten begrijpen beter wat er gaat gebeuren wanneer ze een 3D-model in hun handen hebben.”

Het St. Antonius Ziekenhuis onderzoekt de komende tijd voor welke aandoeningen het gebruik van het 3D-lab de meeste toegevoegde waarde oplevert. De focus ligt daarbij op complexe of zeldzame aandoeningen. Meer informatie is hier beschikbaar.

Complexe hartoperaties ondersteunen

Ook andere ziekenhuizen zetten 3D-modellen in ter ondersteuning van de zorg die zij leveren. Een voorbeeld is het Catharina Ziekenhuis, dat met behulp van een 3D-model complexe hartoperaties ondersteunt. De modellen helpen chirurgen bij de voorbereiding van complexe chirurgie, en stelt hen in staat het hart letterlijk in de hand te hebben.

Net als het St. Antonius Ziekenhuis zet het Catharina Ziekenhuis het 3D-model ook in tijdens gesprekken met de patiënt, onder meer voor het bespreken van het hartprobleem, mogelijke behandelopties en daaraan verbonden risico’s.

Niertumoren nauwkeurig lokaliseren en verwijderen

Een ander voorbeeld is het Prinses Máxima Centrum, dat 3D-modellen inzet om de chirurg te helpen met het nauwkeurig lokaliseren en verwijderen van niertumoren. Het gebruik van 3D-modellen dringt de risico’s terug van niersparende chirurgie, waarbij het gezonde deel van de nier behouden blijft. Het model is op een beeldscherm of als hologram te bekijken.

Ook het Meander Medisch Centrum werkt met 3D-modellen. Uroloog dr. Anne Lont verwijderde vorig jaar een niertumor aan de hand van een 3D-model. De patiënt had slechts één nier, en op deze nier groeide een tumor die verwijderd moest worden. Het 3D-model maakte het mogelijk de tumor te verwijderen en tegelijkertijd de nier te behouden, waardoor de patiënt niet afhankelijk zou worden van dialyse.

Auteur: Wouter Hoeffnagel
Beeld: Darko Stojanovic via Pixabay