Medische apparatuur is vaak kostbaar. Maar ook in medische apparatuur zitten onderdelen die onderhevig zijn aan slijtage. Een klepje, een ventiel, een schakelaar. Onderdelen die na een bepaalde gebruiksduur defect kunnen raken of simpelweg opgebruikt zijn. We bestellen even een nieuwe? Ja, een geheel paneel waar dat klepje onderdeel van uitmaakt is misschien nog wel te krijgen, maar dat klepje los? Nee, dat wordt niet geleverd. Dat ventiel? Wel als onderdeel van een complete module van het apparaat. Het is nou eenmaal niet rendabel om al die losse onderdelen op voorraad te houden. Daarvoor is de apparatuur te specialistisch.
Goed, we bestellen dus een paneel voor een paar duizend euro. Vervangen het klepje en werpen de rest weg (Ja, heus. Dit is de praktijk!). Het apparaat doet weer waar het voor gemaakt is en kan weer een paar jaar mee. Maar op enig moment houdt deze investeringsbereidheid natuurlijk wel op. Als het apparaat al een paar jaar ouder is, er al een paar keer op een dergelijke manier een onderdeel is vervangen, dan weegt een dergelijke vervangingsinvestering niet meer op tegen de dagwaarde. En wordt er dus een nieuw apparaat besteld.
Dat kan ook anders. Zeker met de technieken van vandaag.
Neil van Es, directeur van Parts On Demand ziet dit soort voorbeelden aan de lopende band. “Het is ongelofelijk hoeveel geld er op deze manier verspild wordt. Intussen weet een flink aantal partijen de weg naar de nieuwe technieken te vinden. Wij houden ons bezig met hoogwaardige 3D-print productietechnieken. Als wij een dergelijk onderdeel op ons bureau krijgen, scannen we het in als dat mogelijk is. Lukt dat niet, dan maken we een tekening en kunnen het heel simpel namaken met behulp van verschillende 3D-printtechnieken. Afhankelijk van de toepassing kiezen we het meest geschikte materiaal en de nabewerking. We hebben de beschikking over medisch goedgekeurde materialen en kunnen zelfs in overleg met de gebruiker een ontwerp maken dat het product verbetert. Productverbeteringen zijn altijd al voor een groot deel afkomstig uit het veld en onze engineers en designspecialisten kunnen dat eenvoudig implementeren.”
Van Es ziet nog andere, steeds meer voorkomende oplossingen in de medische sector. Het refurbishen van apparatuur zoals endoscopen. “Bij dat soort apparatuur leveren we steeds vaker onderdelen waarmee de apparatuur wordt gereviseerd en weer in de markt wordt gezet. Er zijn natuurlijk ook veel gebruikers die hun endoscopen gewoon laten repareren als er iets defect is. Maar er zijn er nog genoeg die daar de moeite niet voor nemen en de defecte apparatuur afdanken. Er springen nu partijen in het gat in de markt dat daar is ontstaan. Zij maken deze producten weer als nieuw. Bij dit soort kapitaalintensieve apparatuur loont dat meer dan de moeite. En we hebben het wel over een markt waar de kosten heel makkelijk de pan uit rijzen. Als we op deze manier die kosten kunnen drukken door apparatuur een veel langere levensduur te geven, dan dragen we daarmee bij aan het beheersbaar houden van totale zorgkosten. Ook wel een fijne bijkomstigheid.” Van Es noemt dit als voorbeeld van een trend. “We zien bijvoorbeeld ook dat Philips niet al te lang geleden een fabriek bouwde om gebruikte MRI- en CT-scanners weer om te bouwen tot ‘als nieuwe’ systemen, compleet met garantie.”
Maar niet alleen voor refurbishen en vervangingsdelen worden onderdelen geprint. Ook voor apparatuur die in hele hoge mate specialistisch is en waarvan de time-to-market extreem kort is doordat de ontwikkelingen elkaar in hoog tempo opvolgen. Een voorbeeld daarvan zijn microreactoren. Door het naar elkaar toe groeien van chemie, biochemie en biotechnologie ontstaan er nieuwe mogelijkheden op het gebied van analytische chemie. “Wij leveren bijvoorbeeld flink wat onderdelen voor reactoren voor ziekenhuizen. Reactoren waarin radioactieve stoffen met een heel korte halfwaardetijd op locatie worden gemengd. Deze reactoren zijn klein en worden in kleine oplages gemaakt. Dat geeft weer volop ruimte voor doorontwikkeling voor heel veel verschillende industrieën. En opschaling gebeurt dan door het parallel zetten van een aantal units waar dat nodig is.” De voordelen van 3D-printen zijn dat er geen gereedschapskosten zijn, geen opstartkosten en dat de schaalbaarheid met professionele productiefaciliteiten redelijk onbeperkt is. Dat maakt innovatie makkelijker haalbaar met veel minder investeringsrisico.
Door: Janet Kooren
Foto’s: Parts On Demand / Shutterstock