Maastricht UMC+ voert eerste operatie met micro-robot uit

Het Maastricht UMC+ is het eerste ziekenhuis ter wereld dat 'robothanden' heeft gebruikt voor het uitvoeren van een micro-operatie. De eer was aan twee plastisch chirurgen die het apparaat gebruikten tijdens het opereren van een borstkankerpatiënte.

De zogenoemde Microsure is ontwikkeld door de TU Eindhoven. Het hulpmiddel werd vorig jaar geïntroduceerd maar nu voor het eerst in de praktijk ingezet. De twee plastisch chirurgen van het UMC in Maastricht hebben de telemanipulator gebruikt om vaatjes van 0,3 tot 0,8 millimeter aan elkaar te hechten tijdens een ingreep om lymfeoedeem te verhelpen bij een borstkankerpatiënte. De patiënt maakt het goed en de artsen zijn tevreden.

Lymfoedeem is een chronische aandoening waarbij vocht zich ophoopt en zwellingen veroorzaakt. Het komt vaak voor als bijverschijnsel van de behandeling van borstkanker. Een relatief nieuwe en in potentie veel betere behandeling van lymfoedeem is een supermicro-operatie waarbij lymfatische vaatjes aan de bloedvaten worden bevestigd om de stroom van vocht in de lymfevaten te herstellen en zo de zwelling te verminderen. Deze interventie is echter moeilijk omdat het een extreme precisie en heel vaste hand van de chirurg vereist. Er zijn wereldwijd maar een aantal chirurgen die deze chirurgische techniek met de hand kunnen uitvoeren.

Mee kijken

De chirurgen in Maastricht UMC+ liepen ook tegen de beperkingen van dit type ingrepen aan en zochten hulp bij TU Eindhoven. ‘Dat is het allerleukste moment’, zei Maarten Steinbuch, prof. Dr. Ir. Robotica van TU Eindhoven eerder in De Wereld Draait Door. ‘Dat je een probleem krijgt voorgelegd en daar als ingenieur een oplossing voor mag bedenken.’ De universiteit liet student Raimondo Cau  er voor zijn promotieonderzoek mee aan de slag gaan. ‘Hij heeft eerst twintig operaties lang alleen maar meegekeken, om goed te weten wat het probleem precies was.’

De oplossing waar Cau uiteindelijk mee kwam en in samenwerking met het Maastrichtse ziekenhuis resulteerde in de spin-off Microsure is een compacte robotarm die aan de microscoop bevestigd kan worden. Deze arm wordt aangestuurd door een manipulator die weer wordt bediend door een chirurg. De chirurg maakt de handbewegingen die hij normaal ook zou maken. Deze bewegingen worden door de robot verkleind overgebracht op de patiënt. Een computer die tussen chirurg en robot zit, filtert alle trillingen eruit. Daardoor zijn zelfs hele precieze ingrepen met de hand mogelijk. 

Andere operaties 

‘Microsure stelt ons in staat om heel precies te zijn in onze bewegingen tijdens procedures waarbij een chirurgische microscoop wordt gebruikt’, aldus Shan Shan Qiu Shoa, plastisch chirurg in het Maastricht UMC+. ‘De robot maakt het ons mogelijk om miniscule lymfevaatjes en bloedvaatjes met meer gemak te opereren, terwijl er betere resultaten worden behaald voor zulke complexe en vermoeiende ingrepen. Daarnaast is het prettig dat we, als het gaat om microchirurgie, we vaten van elk formaat kunnen opereren.’ Dat komt omdat de beweging van de chirurg te schalen is. 

‘We zijn zeer blij en trots dat de eerste ingreep met onze robot succesvol is geweest’, zegt Raimondo Cau, het technische brein achter de Microsure. ‘Dit bewijst dat onze technologie een belangrijke doorbraak is in het verbeteren van chirurgische zorg. Een volgende stap is om chirurgen te assisteren tijdens andere type complexe microchirurgische procedures, zoals de reconstructie van weefsel na de verwijdering van een tumor. Met de Microsure is het mogelijk om met meer precisie en minder complicaties te opereren.’

Door: Kelly Bakker
Bron + foto: Maastricht UMC+