Kan AI subtiele veranderingen in de gewrichten door reumatoïde artritis opmerken?

Een Leidse onderzoeksgroep onderzoeken of kunstmatige intelligentie (AI) kan helpen subtiele veranderingen in de gewrichten op te merken op MRI-beelden van patiënten met reumatoïde artritis. De onderzoekers krijgen hiervoor een subsidie van 680.000 euro van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).

Reumatoïde artritis is een veelvoorkomende ziekte die zich kenmerkt door ontstekingen in de gewrichten van handen en voeten. Hoewel geneesmiddelen beschikbaar zijn om uitgebreide schade aan gewrichten te voorkomen, is reumatoïde artritis voor veel patiënten een chronische ziekte. Een vroegtijdige behandeling in een preklinisch stadium kan helpen te voorkomen dat reumatoïde artritis zich ontwikkeld tot een chronische ziekte.

MRI-beelden geautomatiseerd analyseren

Onderzoekers van de LUMC doen daarom onderzoek naar het vroegtijdig signaleren van subtiele veranderingen in gewrichten van patiënten met reumatoïde artritis. Het onderzoek is onderdeel van het AIMIRA-project, waarin AI-experts, radiologen en reumatologen van het LUMC de handen ineens slaan. Samen onderzoeken zij de inzet van AI om MRI-beelden geautomatiseerd te analyseren.

De onderzoekers zetten AI in om op deze beelden afwijkingen opsporen. Deze afwijkingen zetten zij vervolgens om in een getal. Dit maakt het mogelijk vroege effecten van de behandeling van reumatoïde artritis nauwkeuriger aan te tonen.

“Tot nu toe worden de MRI-opnames van de gewrichten visueel beoordeeld en wordt een cijfer gegeven voor de ernst van de afwijking. Deze methode is oorspronkelijk ontwikkeld voor duidelijke inflammatoire veranderingen, maar in een preklinisch stadium verwachten we dat deze veranderingen heel subtiel zullen zijn. Het visueel scoren is hiervoor niet gevoelig genoeg, waardoor de werking van een geneesmiddel volledig onopgemerkt kan blijven”, aldus Berend Stoel, informaticus bij het Lab Klinische en Experimentele Beeldverwerking.

Andere AI-toepassingen in de zorg

Het LUMC is niet de enige partij die AI inzet voor medische doeleinden. Zo ontwikkelde het Britse Ultomics eerder al een AI-systeem om echografie te analyseren. Het bedrijf stelt dat de nauwkeurigheid van het diagnostiseren van hartziektes hiermee te verbeteren van 80% tot meer dan 90%.

DeepMind, onderdeel van Google-moederbedrijf Alphabet, ontwikkelde eerder een AI-systeem dat in staat is vijftig verschillende oogziektes te diagnostiseren. Dit doet het systeem net zo nauwkeurig als gespecialiseerde oogartsen. Het systeem adviseert ook welke behandeling patiënten het best kunnen krijgen en welke patiënten met prioriteit behandeld moeten worden.

Philips investeerde in augustus 2019 via haar investeringstak in DEARhealth, een health tech spin-out van de Amerikaanse Universiteit van Californië, Los Angeles (UCLA). DEARhealth biedt een platorm aan dat op AI-gebaseerde aanbevelingen doet voor zorgpaden voor chronische zorg. Het Nederlandse Aidence werkt aan Veye Chest, een AI-toepassing die radiologen ondersteunt bij de behandeling van longkanker.

Fujitsu levert sinds 2019 een AI-oplossing die helpt ongestructureerde medische aantekeningen sneller te verwerken in het medische dossier van patiënten.

Auteur: Wouter Hoeffnagel