Atleet met dwarslaesie van Nederlandse PULSE RACING wint CYBATHLON 2020 Global Edition

Het PULSE Racing team van de Vrij Universiteit van Amsterdam wint de discipline functionele elektrostimulatie (FES) op de CYBATHLON 2020 Global Edition. Atleet Sander Koomen zette een persoonlijk record neer en wist hiermee de eerste plek te bemachtigen.

CYBATHLON is een platform waarop mensen met beperkingen, leveranciers van technologie en het publiek informatie kan uitwisselen. Het platform heeft als doel het bewustzijn te vergroten over de uitdagingen waarmee mensen met een beperking te maken krijgen. Ook promoot het platform de ontwikkeling van ondersteunende technologie.

Met beperkingen topprestaties neerzetten

Hoofdleraar sensorisch en motorische systemen aan de ETH Zurich nam in 2013 het initiatief voor CYBATHLON. Het idee voor het platform is ontstaan nadat atleten met beperkingen topprestaties neerzetten. Denk hierbij aan de eerste hardloper met een motorische beenprothese die de Chicago Willis Tower beklom en de eerste hardloper met een verlamming aan het onderlichaam die met behulp van een exoskelet de London Marathon liep. De CYBATHLON wedstrijd is in 2016 voor het eerst georganiseerd in het Zwitserse Kloten, in de omgeving van Zürich. Sindsdien wordt het event jaarlijks georganiseerd.

Eén van de deelnemers aan de CYBATHLON 2020 Global Edition is het PULSE Racing Team. Dit team is opgericht om functionele elektrostimulatie (FES) voor mensen met een dwarslaesie door te ontwikkelen. De Vrije Universiteit van Amsterdam wijst erop dat een dwarslaesie allerlei lichamelijke problemen met zich mee kan brengen. Denk hierbij aan niet meer kunnen lopen en een verminderde mobiliteit, maar ook aan een verminderde conditie, verstoorde bloedsomloep en grote kans op decubitus. Dit kan de kwaliteit van leven en het persoonlijk welzijn van patiënten negatief beïnvloeden.

Mobiliteit en vitaliteit teruggeven

Actieve beweging kan positieve effecten hebben op zowel de doorbloeding, conditie als psychologische gesteldheid van patiënten. Deze gunstige effecten waren aanleiding voor de Vrije Universiteit van Amsterdam voor het opzetten van het PULSE Racing team. Het team is in het studiejaar 2017-2018 opgezet door studenten bewegingswetenschappen van de universiteit. Zij stellen zichzelf als doel samen met atleten met een dwarslaesie – die door het team ‘dwarsleten’ worden genoemd – FES-cycling naar een ander niveau te brengen. Het team streeft ernaar hiermee mobiliteit en vitaliteit terug te geven aan mensen met een dwarslaesie. Jaarlijks wordt een niveau team samengesteld, dat bestaat uit studenten bewegingswetenschappen en technische studenten.

FES is een techniek om een actieve beweging aan te sturen. Dit betekent in de praktijk dat spieren zelf aanspannen en dus niet passief worden bewogen. Deze spieraanspanningen zijn mogelijk door korte elektrische stroompjes via oppervlakte-elektroden op de huid naar de zenuwen te geleiden. Dit prikkelt de spieren, wat een spiercontractie veroorzaakt. FES is niet alleen geschikt voor mensen met een dwarslaesie, maar ook voor patiënten met bijvoorbeeld een beroerte of een andere neurologische aandoening met spieruitval als symptoom.

Functionele elektrostimulatie

Atleet Sander Koomen is tijdens de CYBATHLON 2020 Global Edition binnen de discipline functionele elektrostimulatie (FES) als winnaar uit de bus gekomen. Koomen heeft een dwarslaesie en kan hierdoor niet zijn eigen banen aansturen. FES maakt dit wel mogelijk. Hij rijdt op een Berkelbike, een speciale fiets. Met behulp van FES worden de juiste beenspieren op het juiste moment gestimuleerd, waardoor een trapcyclus ontstaat.

Op 8 november fietste Sander een persoonlijke record: een tijd van 2 minuten en 40 seconden. Dit was sneller dan de winnaar van de CYBATHLON in 2016 en bleek uiteindelijk ook tijdens de 2020-editie de snelste tijd te zijn. Koomen was maar liefst 20 seconden sneller dan de nummer twee. “Sander en ons team PULSE Racing hebben de afgelopen jaren hard gewerkt. Wij zijn het enige team dat volledig bestaat uit studenten. Dat we dan zo’n resultaat halen, is ongelofelijk. We zijn enorm trots!”, aldus de teammanager van het PULSE Racing team.

Overige winnaars

De winnaars in andere categorieën zijn:

Powered Arm Prosthesis Race (ARM)

1. Maker Hand (Kroatië)
2. SoftHand Pro (Italië)
3. e-OPRA (Zweden)

Brain-Computer Interface Race (BCI)

1. WHi (Italië)
2. MAHIDOL BCILAB BCI (Thailand)
3. Neurobotics (Rusland)

Powered Exoskeleton Race (EXO)

1. Angel Robotics 1 (Zuid-Korea)
2. TWIICE (Zwitserland)
3. Angel Robotics 2 (Zuid-Korea)

Functional Electrical Stimulation Bike Race (FES)

1. PULSE Racing (Nederland)
2. ImperialBerkel (Verenigd Koninkrijk)
3. Cleveland (Verenigde Staten)

Meer informatie over CYBATHLON en de CYBATHLON 2020 Global Edition is hier beschikbaar. U kunt hier meer lezen over het PULSE Racing team.

Auteur: Wouter Hoeffnagel