Armband kan aantal nachtelijke sterfgevallen door epilepsie terugdringen

Een nieuwe armband moet het aantal nachtelijke sterfgevallen bij epilepsiepatiënten terugdringen. De armband monitort de bewegingen en hartslag van epilepsiepatiënten. Indien een ernstige aanval wordt gedetecteerd wordt een verzorger of verplegende gewaarschuwd, die hierdoor tijdig hulp kan verlenen.

‘Sudden unexpected death in epilepsy’ (SUDEP) is een belangrijke doodsoorzaak bij epilepsiepatiënten. Deze term wordt gebruikt voor het plotseling overlijden van een patiënt, waarbij geen doodszaak kan worden vastgesteld en tekenen zijn van een recente epileptische aanval. Van de ongeveer 120.000 epilepsiepatiënten die Nederland telt, hebben zo’n 10.000 patiënten een verstandelijke beperking of onbehandelbare epilepsie. Deze groep loopt 20% risico ooit te overlijden aan SUDEP. 

Veel aanvallen worden over het hoofd gezien

Al langer zijn methoden beschikbaar om epilepsiepatiënten ’s nachts te monitoren, met als doel nachtelijke aanvallen tijdig te detecteren. Veel aanvallen worden echter over het hoofd gezien. Om nachtelijke aanvallen nauwkeurig te detecteren hebben wetenschappers van het Nederlandse Tele-epilepsie Consortium een armband genaamd Nightwatch ontwikkeld. 

Nightwatch wordt door epilepsiepatiënten gedurende de nacht gedragen. De armband zoekt hierbij naar kenmerken van ernstige epileptische aanvallen door de hartslag en bewegingen van patiënten te monitoren. Met behulp van plethysmografie – een optische techniek waarbij met behulp van lichtsignalen volumetrische veranderingen in de bloedstroom worden gemeten – worden afwijkingen in de hartslag van patiënten opgespoord. Een accelerometer wordt gebruikt om bewegingen in kaart te brengen. 

Ouders, verzorgers of hulpverleners waarschuwen

Nightwatch kan worden ingezet in verschillende situaties. Zo kunnen ouders of verzorgers de armband gebruiken om een kind met epilepsie gedurende de nacht in de gaten te houden. Zij kunnen hierdoor bij eventuele aanvallen sneller hulp bieden en de kans op medische complicaties verkleinen. Daarnaast wil het consortium met de Nightwatch epilepsiepatiënten helpen zelfstandiger te wonen. Door de armband te koppelen met oproepsysteem kan de Nightwatch indien een nachtelijke aanval wordt gedetecteerd automatisch hulpverleners op afstand waarschuwen. 

Het Tele-epilepsie Consortium richt zich met de Nightwatch echter ook op de zorgsector. Zo kunnen zorginstanties de armband inzetten om nachtelijke aanvallen van patiënten automatisch te detecteren en zorgverleners te ontlasten. Door aanvallen eerder te detecteren kunnen zij daarnaast sneller ingrijpen en de zorgkwaliteit verbeteren. 

85% van de aanvallen worden gedetecteerd

Om de werking van Nightwatch te evalueren heeft het consortium een onderzoek uitgevoerd, waarbij 28 epilepsiepatiënten met een verstandelijke beperking de armband hebben gedragen. Gemiddeld droegen deelnemers de armband gedurende een periode van 65 dagen. De armband was hierbij specifiek geconfigureerd om alleen bij ernstige aanvallen een alarmsignaal af te geven. Om de werking van Nightwatch te controleren werden deelnemers ook met behulp van videocamera’s gemonitord. 

Uit het onderzoek blijkt dat 85% van alle ernstige aanvallen door Nightwatch worden gedetecteerd. Ter vergelijking is tijdens het onderzoek gelijktijdig een bedsensor ingezet die aan de hand van trillingen aanvallen detecteert. Deze sensor detecteerde tijdens het onderzoek 21% van de aanvallen. 

‘Nightwatch kan tienduizenden levens redden’

Prof.dr. Johan Arends, neuroloog bij Kempenhaeghe en hoogleraar aan de TU Eindhoven, verwacht dat Nightwatch het aantal gevallen van SUDEP met tweederde kan verlagen. Wel maakt Arends hierbij de kanttekening dat dit in belangrijke mate afhankelijk is van hoe snel en adequaat zorgverleners of mantelzorgers reageren op alarmmeldingen. Indien Nightwatch wereldwijd wordt toegepast, kan de armband volgens Arends tienduizenden levens redden. 

Op dit moment bestaat Nightwatch uit twee sensoren: een hartslagsensor en een bewegingssensor. Beide sensoren genereren los van elkaar alarmmeldingen. Het consortium onderzoekt de mogelijkheid de sensoren op slimme te laten samenwerken om de nauwkeurigheid van alarmmeldingen verder te verbeteren. Daarnaast wordt gewerkt aan alarmmeldingen op basis van geluid en video, met als doel deze detectiemethode te combineren met Nightwatch. Tot slot kondigt het consortium aan in de toekomst de interpretatie van signalen patiëntspecifiek te willen maken. 

Leverbaar via LivAssured

De Nightwatch wordt in Nederland door LivAssured op de markt gebracht. Dit bedrijf is specifiek opgericht om de armband op de markt te brengen en is sinds 2014 bij de ontwikkeling van Nightwatch betrokken. 

Auteur: Wouter Hoeffnagel
Bron: TU/e
Bron: LivAssured