Argentijns-Nederlands consortium bouwt nieuwe isotopen-reactor in Petten

Het Argentijns-Nederlandse consortium ICHOS zal de nieuwe Pallas-reactor in Petten ontwerpen en bouwen. Deze reactor wordt gebruikt voor de productie van medische isotopen.

Het selecteren van ICHOS als uitvoerende partij betekent dat de realisatie van de reactor weer een stap dichterbij is. Het is echter nog wel de vraag of de reactor uiteindelijk gebouwd gaat worden. Dit is afhankelijk van de vraag of er voldoende private investeerders zijn te vinden. Volgens de Stichting voorbereiding Pallas-reactor hebben ’serieuze internationale private investeerders’ hun interesse getoond.

De Stichting Voorbereiding PALLAS-reactor (PALLAS) verkoos het Argentijns-Nederlandse bedrijf ICHOS, (INVAP en de TBI-bedrijven Croonwolter&dros – Mobilis) boven het Franse consortia TechnicAtom en het Zuid-Koreaanse Kaerivoor voor het ontwerp en de bouw van de ‘state-of-the-art’ PALLAS-reactor. Het is de bedoeling dat PALLAS vanaf 2025 een van ’s werelds toonaangevende leveranciers van medische isotopen zal zijn en een cruciale rol speelt in de leveringsketen voor radiofarmaceutische producten wereldwijd en in nucleair technologisch onderzoek. Met deze radiofarmaceutische producten kunnen miljoenen mensen met kanker en hart-en vaatziekten worden gediagnosticeerd en behandeld.

PALLAS zal de bijna zestig jaar oude Hoge Flux Reactor (HFR) in Petten, 50 km ten noorden van Amsterdam in Nederland, vervangen. De contractwaarde van het project bedraagt maximaal 40 miljoen euro voor de huidige voorbereidingsfase, tot enkele honderden miljoenen euro’s voor de daaropvolgende fasen.

Op 24 januari 2018 tekenden Hermen van der Lugt, CEO van PALLAS, Vicente Campenni, CEO van INVAP, Lennart Koek, directeur van Croonwolter&dros B.V. en Robert Jan Feijen, directeur van Mobilis B.V. het contract in Den Haag. De overeenkomst werd getekend in het bijzijn van Alberto Weretilneck, gouverneur van de provincie Río Negro, Héctor Horacio Salvador, de ambassadeur van Argentinië, Bas van den Dungen, directeur-generaal Curatieve Zorg van het Nederlandse ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, vertegenwoordigers van het Nederlandse ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Jaap Bond, gedeputeerde van de provincie Noord-Holland.

Nut en noodzaak

In Europese ziekenhuizen is zeventig procent van de isotopen die gebruikt worden voor diagnostische procedures (bv. kanker, hart- en vaatziekten) en behandeling, afkomstig van de huidige reactor in Petten. Wereldwijd ligt dit percentage rond de dertig procent en in Nederland is dit zelfs tachtig procent. Om de betrouwbare levering van een breed scala aan isotopen op de lange termijn te garanderen, heeft de Nederlandse regering in 2012 besloten om de HFR te vervangen. Stichting PALLAS werd opgericht op 16 december 2013, met als doel het ontwerpen en bouwen van de reactor, het verkrijgen van de benodigde vergunningen, het ontwikkelen van een solide business case en het organiseren van particuliere financiering voor de bouw- en inbedrijfstellingsfase van de PALLAS-reactor.

Bas van den Dungen, directeur-generaal Curatieve Zorg van het Nederlandse ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport: “Wij zijn blij dat PALLAS een belangrijke stap zet door de ontwerper en bouwer van de PALLAS-reactor te selecteren. Wereldwijd ondergaan bijna 30.000 patiënten per dag onderzoek of behandeling met behulp van medische isotopen die geproduceerd worden in de HFR in Petten. De continue beschikbaarheid van deze isotopen en de garantie dat deze op elk gewenst moment geleverd kunnen worden, is voor veel mensen van essentieel belang, soms zelfs een zaak van leven of dood. Naast de garantie van medische isotopen kan Nederland ook een belangrijke rol blijven spelen in de ontwikkeling van onderzoek naar nucleaire geneeskunde en is PALLAS van groot belang voor de werkgelegenheid in de provincie Noord-Holland.” 

Aanbestedingsprocedure

In 2015 startte PALLAS de aanbestedingsprocedure voor het ontwerp en de bouw van de PALLAS-reactor volgens de aanbestedingsrichtlijnen van de EU. Drie geprekwalificeerde consortia – respectievelijk geleid door het Argentijnse INVAP, het Franse TechnicAtom en het Zuid-Koreaanse Kaeri – zijn na een serie diepgaande gesprekken doorgegaan naar de volgende fase van de formele aanbestedingsprocedure in januari 2017. Na verschillende rondes van bieden en onderhandelen boden de combinatie van het Argentijnse INVAP en de Nederlandse TBI bouw- en installatiebedrijven Croonwolter&dros en Mobilis de beste oplossing voor een veilige productiefaciliteit voor radio-isotopen voor nucleaire geneeskunde. INVAP heeft ruime ervaring in nucleaire projecten zoals de OPAL-reactor in Australië, al verschilt deze in vele opzichten van de PALLAS-reactor die in Petten gebouwd moet worden. “PALLAS wordt geen kopie van de Australische reactor. Zij moesten aan de slag met de specificaties die wij hebben opgegeven”, zegt van der Hermen Lugt, directeur van de Stichting voorbereiding PALLAS-reactor tegen het Noordhollands Dagblad. “PALLAS zal meer verschillende soorten isotopen produceren. ,,En je spreekt ook over andere volumes. De ambitie is dat PALLAS de belangrijkste isotopenreactor van de wereld wordt.’

De PALLAS-reactor is een bassinreactor, die in staat is de neutronenflux efficiënter en effectiever in te zetten dan de huidige Hoge Flux Reactor, wat leidt tot een aanzienlijk lager thermisch vermogen. Het belangrijkste kenmerk van de PALLAS-reactor is zijn operationele flexibiliteit. De kern van de reactor kan zeer flexibel worden ingericht voor de productie van verschillende (nieuwe) medische isotopen en kan hierdoor inspelen op veranderende markten. In de komende twee jaar zal het ontwerp van de reactor verder worden ontwikkeld en geoptimaliseerd, met als resultaat een ontwerp dat ter goedkeuring kan worden ingediend bij de vergunningverlenende instanties. Op de locatie in Petten (NL) wordt ongeveer 1,7 hectare gebruikt voor de reactor, verschillende kleinere ondersteunende faciliteiten voor koeling, elektriciteitsvoorziening en gebouwen voor medewerkers en bezoekers.

Publiek-privaat

De financiering van PALLAS bestaat uit twee fasen: een fase met overheidsfinanciering gevolgd door een fase met particuliere financiering. Voor de door de overheid gefinancierde fase heeft het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, samen met de provincie Noord-Holland, een lening van 80 miljoen euro beschikbaar gesteld. De selectie van de ontwerper en bouwer behoort tot de eerste fase.

De tweede fase, de bouw en inbedrijfstelling van de PALLAS-reactor, zal volgens de plannning particulier gefinancierd worden. Hiervoor heeft PALLAS een solide business case ontwikkeld. Eind 2017 is de business case van PALLAS verder uitgewerkt en is er een begin gemaakt met het benaderen van toekomstige klanten. PALLAS is ook in gesprek met mogelijke investeerders en trekt de aandacht van serieuze internationale particuliere investeerders.

ICHOS is een consortium bestaande uit het Argentijnse bedrijf INVAP en de Nederlandse bedrijven Croonwolter&Dros en Mobilis. Met een omzet van 550 miljoen euro en 3.000 medewerkers is Croonwolter&Dros naar eigen zeggen het grootste in elektrotechniek, werktuigbouwkunde, automatisering en informatisering gespecialiseerde bedrijf van Nederland. Mobilis is een civiele bouwer met een omzet van circa 120 miljoen euro.

Door: Kelly Bakker

Bron: De Gooi- en Eemlander/Pallas

Foto: Beeldkwaliteitsplan PALLAS