AI-tool maakt snelle en nauwkeurige meting van levertumoren mogelijk

Een nieuwe AI-tool identificeert geautomatiseerd levertumoren op CT-scans van patiënten met naar de lever uitgezaaide darmkanker. De tool geeft artsen snel inzicht in de omvang van tumoren, wat onder meer helpt het effect van chemotherapie op patiënten in kaart brengt.

Het gaat om een tool ontwikkeld door de CAESAR-onderzoeksgroep van Amsterdam UMC, waarbinnen chirurgen, radiologen, oncologen en datawetenschappers nauw samenwerken. Onderzoeker Michiel Zeeuw was bij de ontwikkeling van de tool betrokken. “Darmkanker is een van de meest voorkomende kankersoorten. Bij meer dan de helft van de patiënten worden uitzaaiingen in de lever gevonden en bijna al deze patiënten krijgen chemotherapie als onderdeel van hun behandeling. Het meten van het effect van chemotherapie is van cruciaal belang”, legt Zeeuw uit op de website van Amsterdam UMC.

Minder tijdrovend en nauwkeuriger

De onderzoeker vervolgt: “Tot nu toe werden deze metingen handmatig uitgevoerd door radiologen, door vóór en na een behandeling het verschil in diameter van de levertumoren handmatig op CT-scans te meten. Deze manier van werken is tijdrovend en niet altijd even nauwkeurig. Daarnaast kan alleen het verschil in diameter gemeten worden en niet het verschil in tumorvolume. De nieuwe AI-tool kan dit straks allemaal wel en tekent de tumoren ook nog eens automatisch in op de CT-scans.”

De software is getraind met behulp van bijna 100 CT-scans van patiënten. Hierop zijn levertumoren met de hand ingetekend. Het AI-model waarvan de tool gebruik maakt is ontwikkeld door datawetenschappers Jacqueline Bereska en Luuk Wagenaar.

In de praktijk onderzocht

De AI-tool wordt momenteel in de praktijk onderzocht, wat Amsterdam UMC goed nieuws noemt. Het wijst erop dat veel AI-tools in de praktijk in de ontwikkelfase blijven steken, waarbij trajecten vaak stilvallen. Indien het bijvoorbeeld niet lukt een AI-toepassing naadloos te integreren in de bestaande werkwijze van artsen en verpleegkundigen, vindt een AI-tool over het algemeen zijn weg niet naar de dagelijkse praktijk. “Een cruciale stap in de ontwikkeling van deze AI-tool was dan ook de implementatie in de software die radiologen dagelijks gebruiken om onderzoeken te beoordelen”, legt Zeeuw uit.

Amsterdam UMC ziet grote voordelen van de inzet van de tool. Zo kan de AI-toepassing de patiëntenzorg naar verwachting aanzienlijk verbeteren. Onder meer door radiologen een nauwkeurige en snelle manier te bieden voor het beoordelen van tumoren en de effecten van chemotherapie. Dit stelt artsen in staat betere beslissingen te nemen over de behandelingen die het beste resultaat oplevert voor een specifieke patiënten.

Geen onnodige behandelingen

Ook indien blijkt dat een behandeling onvoldoende aanslaat, levert de AI-tool patiënten winst op. Zo verbetert de kwaliteit van de zorg voor de patiënt, die niet onnodig hoeft door te gaan met de behandeling. De onderzoekers hopen op termijn dat de AI-tool ook kan bijdragen aan het selecteren van patiënten voor operaties. Zij benadrukken dat de tool deze mogelijkheid momenteel nog niet biedt.

Auteur: Wouter Hoeffnagel
Beeld: Gerd Altmann via Pixabay