Zowel SpaceX en Blue Origin lanceerden deze week raketten. Bij SpaceX ging het om Starship, terwijl Blue Origin zijn New Glenn-raket lanceerde. In beide gevallen verliep de lancering niet vlekkeloos. Zo verloor SpaceX contact met de bovenste trap van Starship nadat deze de ruimte had bereikt, terwijl Blue Origin zijn onderste trap verloor.
Starship is een ruimteschip van SpaceX. Het ruimteschip bestaat uit twee delen: het ruimteschip Starship en de Super Heavy-raket die als eerste trap dient. Het geheel moet een volledig herbruikbaar transportsysteem vormen dat zowel mensen als vracht de ruimte in kan brengen. SpaceX wil daarbij ladingen niet alleen in een baan rond de aarde brengen, maar ook naar de Maan en op termijn Mars.
Het ruimteschip kent een diameter van 9 meter en is 123 meter hoog. Het is ontworpen voor het vervoeren van 100 tot 150 ton aan vracht of tot 100 mensen per vlucht. Voor dit doeleinden is de eerste trap voorzien van 33 Raptor motoren, die in totaal een stuwkracht van zo’n 98.066 kN leveren. De tweede trap is daarnaast voorzien van drie Rapter-2 en drie RVac-2 motoren, met een totale stuwkracht van 26.478 Kn.
Kernmerkend voor Starship is dat het ruimteschip volledig herbruikbaar moet zijn. Ook wil SpaceX Starship in de ruimte laten bijtanken, met als doel op de Maan of uiteindelijk Mars te kunnen landen.
New Glenn is een raket die is eveneens opgebouwd uit twee trappen. Kenmerkend voor New Glenn is de herbruikbare eerste trap. De trap moet na de lancering in zee landen op een speciaal daarvoor ontworpen platform genaamd Landing Platform Vessel 1. Op deze manier moet de eerste trap minimaal 25 vluchten kunnen uitvoeren.
Blue Origin wil op termijn overigens ook de tweede trap herbruikbaar maken. Het werkt hieraan sinds 2021 onder de codenaam Project Jarvis. Op dit moment is New Glenn echter nog voorzien van een tweede trap die niet herbruikbaar is. New Glenn kan ladingen met een diameter van maximaal 7 meter. Het kan tot 45 metrische ton (MT) in een lage baan rond de aarde (LEO) brengen, of tot 13 MT in een geostationaire baan.
De eerste trap van de raket is voorzien van zeven BE4-motoren, die Blue Origin in eigen beheer heeft ontworpen en produceert. De totale stuwkracht die deze motoren leveren bedraagt 17.000 kN. De tweede trap is daarnaast voorzien van twee BE-3U motoren, die zijn geoptimaliseerd voor gebruik in de ruimte.
Een prototype van Starship is vannacht gelanceerd in Boca Chica in de Amerikaanse staat Texas. Het ruimteschip wist met succes de ruimte te bereiken. Hier had de raket enige tijd moeten verblijven, waarna het na een uur in de Indische Oceaan een gecontroleerde landing had moeten maken.
SpaceX verloor echter acht minuten na de lancering het contact met het prototype. Het bedrijf spreekt op X van een ‘snelle ongeplande disassemblage’ tijdens de vlucht.
Daarmee zijn ook een aantal testsatellieten die het prototype van Starship vervoerden verloren gegaan. Het was de bedoeling dat het ruimteschip deze satellieten in een baan rond de aarde zou brengen.
Het was de zevende vlucht met Starship en de eerste proefvlucht van 2025. Het team van SpaceX wijst op X erop dat ‘succes komt van wat we leren’, en dat deze proefvlucht helpt met het verder verbeteren van Starship. Ook meldt het bedrijf de proefvlucht een ‘herinnering is dat ontwikkeltesten per definitie onvoorspelbaar kunnen zijn’.
De onderste trap van Starship wist overigens wel met succes te landen op aarde. Deze ‘Super Heavy booster’ keerde terug naar aarde, remde tijdens zijn val af met behulp van zijn motoren en werd uiteindelijk met succes door grijpers van Mechazilla vastgegrepen. Mechazilla is een platform dat speciaal voor dit doeleinde is gebouwd.
Blue Origin lanceerde op 16 januari New Glenn vanuit de Amerikaanse staat Florida en wist deze raket met succes in een baan rond de aarde te brengen.
Aan boord was onder meer een experimenteel platform, ontworpen om satellieten in een eigen baan rond de aarde te brengen. Dit platform heet Blue Ring Pathfinder. Het kan zichzelf in de ruimte naar verschillende banen en locaties verplaatsen en hier satellieten loslaten.
Het landen van de eerste trap van de raket is niet gelukt; de eerste trap is verloren gegaan. “We verloren de booster tijdens de afdaling. We wisten dat het ambitieus was om de eerste trap bij de eerste poging te landen. We zullen leren, verfijnen en die kennis toepassen bij onze volgende lancering in de lente. We zijn ontzettend blij met het resultaat van vandaag”, schrijft Blue Origin daarover.
Auteur: Wouter Hoeffnagel
Hoofdfoto: New Glenn van Blue Origin (beeld: Blue Origin)