Airbus en TNO ontwikkelen lasercommunicatieterminal voor vliegtuigen

Airbus en TNO zijn het programma UltraAir gestart. In dit programma willen ze een demonstratiemodel van een lasercommunicatieterminal voor vliegtuigen ontwikkelen.

Lasercommunicatie is de volgende revolutie voor de satellietcommunicatie (SatCom)-markt. Het biedt SatCom ongeëvenaarde overdrachtssnelheden en veilige en robuuste data. Hiermee kan ook in het komende decennium aan de commerciële behoeften worden voldaan.

36.000 kilometer

De beoogde UltraAir-terminal brengt laserverbindingen tot stand tussen vliegtuigen en satellieten. Deze kunnen op 36.000 kilometer afstand in een geostationaire baan om de aarde draaien. De projectgroep gebruikt hiervoor geavanceerde technologie met een uiterst nauwkeurig en stabiel opto-mechatronisch systeem.

Hoge datasnelheden

Het technologie-demonstratiemodel maakt de weg vrij voor een toekomstig UltraAir-product. Datasnelheden van gigabits per seconde zijn daarbij mogelijk. Tegelijkertijd wordt verstoring tegengegaan. Ook de kans op intercepties is klein. Op deze manier draagt UltraAir eraan bij dat militaire luchtvaartuigen verbinding kunnen maken met een gevechtscloud. Daarnaast kunnen op de langere termijn passagiers van luchtvaartmaatschappijen gebruik maken van het SpaceDataHighway-netwerk van Airbus via snelle dataverbindingen.

Projectgroep met verschillende expertises

Airbus leidt dit project. Het brengt de unieke expertise mee die binnen het SpaceDataHighway-programma is ontwikkeld op het gebied van lasersatellietcommunicatie. Airbus coördineert daarom de ontwikkeling van de terminal en het testen op de grond en in de lucht. Projectpartner TNO stelt haar ervaring op het gebied van uiterst nauwkeurige opto-mechatronica ter beschikking. TNO werkt hiervoor samen met de Nederlandse hightech- en ruimtevaartindustrie. Airbus Defence and Space Nederland zal verantwoordelijk zijn voor de industriële productie van de terminals.  

Geplande tests

De eerste tests zullen eind 2021 plaatsvinden in laboratoria van Tesat, een Duitse dochteronderneming van Airbus. Begin 2022 zal de projectgroep op het Spaanse eiland Tenerife grondtests uitvoeren. Er komt dan een verbinding tot stand tussen een UltraAir-demonstratiemodel en de laserterminal aan boord van de Alphasat-satelliet. Voor de uiteindelijke verificatie wordt het UltraAir-demonstratiemodel medio 2022 geïntegreerd in vliegtuigen. Op die manier is testen tijdens vluchten eveneens mogelijk.

Weinig last van interferentie

Door de groeiende vraag naar satellietdiensten bereiken we geleidelijk aan de grenzen van de capaciteit van de traditionele radiofrequenties voor satellietcommunicatie. Laserverbindingen lossen dit op. Ze hebben daarnaast het voordeel dat ze weinig last hebben van interferentie en eventuele detectie. Lasercommunicatie is – in tegenstelling tot de reeds overvolle radiofrequenties – namelijk uiterst moeilijk te onderscheppen. De bundel is veel smaller. Laserterminals zijn daarom compacter en dus lichter. Ze verbruiken minder energie en zijn nauwkeuriger en veiliger dan radioverbindingen.

Mijlpaal

Dit nieuwe programma is een belangrijke mijlpaal in de algehele strategie van Airbus om lasercommunicatie verder te ontwikkelen. De voordelen van deze technologie zijn een belangrijke differentiator voor het leveren van Multi-Domain samenwerking. De UltraAir-terminal vormt dan ook een belangrijk onderdeel van het Multi-Domain-Combat-Cloud-programma van Airbus. Het ondersteunt de levering van slimme end-to-end connectiviteitsoplossingen voor haar overheids- en defensieklanten.

Lasercommunicatie is de oplossing

Frank Meiboom, directeur Sales, Strategie & Business Development bij Airbus Defence and Space Nederland: “Het UltraAir project laat zien waar Airbus voor staat. Europese samenwerking tussen industrie, instituten en overheden gericht op de ontwikkeling van oplossingen voor brede maatschappelijk vraagstukken. Lasercommunicatie is het antwoord op de snelgroeiende vraag naar veilige en efficiëntie communicatie. We zijn trots daar als Nederlandse vestiging van Airbus een bijdrage aan te kunnen leveren.”

Het project is medegefinancierd door Airbus, TNO en het NSO (Netherlands Space Office) en wordt uitgevoerd onder het ScyLight-programma (Secure and Laser communication technology) van ESA.

Foto: Het UltraAIR project ontwikkelt kerntechnologieën. Hierdoor is lasercommunicatie tussen vliegtuigen en satellieten mogelijk (dikgedrukte rode lijn). Dit is een essentieel onderdeel dat in de toekomst voor militaire vliegtuigen verbinding mogelijk maakt met een gevechtscloud en snelle en veilige internetverbinding voor passagiersvliegtuigen (Bron: TNO)