Ontwikkelingen in de maakindustrie onder invloed van COVID-19

Traditioneel is december de maand van terugblikken en vooruitkijken. Deze keer kijken we terug op een wel heel bijzonder jaar. De eerste paniek door de corona-crisis is al ver achter ons, en zijn we gewend geraakt aan beperkende maatregelen. We hebben de economische impact aan den lijve ondervonden. Nu is het belangrijk om te kijken naar onderliggende veranderingen én naar de impact ervan. Vanuit het vertrouwen dat ook deze crisis weer over gaat en dat het goed komt, maar waarschijnlijk niet in dezelfde vorm als we gewend waren.

Deze blog gaat over de belangrijkste ontwikkelingen binnen de maakindustrie als gevolg van de huidige coronacrisis. De enorme economische impact, over ontwikkelingen in de toeleverketen en over trends die juist onder invloed van corona versnellen of teruggedraaid worden.

Economische impact

De directe economische impact van corona is sterk afhankelijk van het marktsegment waarin je actief bent. In bijvoorbeeld de automobielindustrie en in de luchtvaartsector is er dit jaar een omzetdaling van tientallen procenten en daarmee ook voor de toeleveranciers aan die markten. Het herstel zal voor beide sectoren ook enkele jaren duren voordat we weer terug zijn op het niveau van voor corona. Zeker in de luchtvaart. Dit heeft natuurlijk ook grote impact op de afgeleide vraag; immers: minder passagiers betekent minder en uitgestelde orders voor nieuwe vliegtuigen en daarvoor benodigde onderdelen.

In andere sectoren is de economische impact juist heel positief. In de medische markt bijvoorbeeld is er een groei van tientallen procenten geweest voor beademingsapparatuur, scanapparaten en persoonlijk beschermingsmateriaal voor het behandelen van corona-patiënten. Dit is natuurlijk ook heel positief geweest voor de toeleveranciers van componenten hiervoor.

Ook zijn er marktsectoren die zich er neutraal of met een beperkte groei doorheen slaan, zoals de hightech machinebouw. Al met al is er voor de gehele Nederlandse industrie toch sprake van een omzetdaling van zo’n 5 tot 6% dit jaar.

Ontwikkelingen in de toeleverketen

Natuurlijk is er al langer sprake van verdere robotisering en automatisering van de productie in de maakindustrie. Met als doel de output te verhogen, de afhankelijkheid van hoge  arbeidskosten te verlagen en de schaarste in goede vakmensen te omzeilen. Deze ontwikkeling lijkt door corona te versnellen ten gunste van ziek personeel en de beperkende maatregelen voor het afstand houden.

Daar tegenover staat de terugkeer van productie naar West-Europa. In de afgelopen tientallen jaren is veel productie verhuisd naar lagelonenlanden. Vooral in de eerste corona golf waren er soms grote problemen in de toeleverketen vanuit die landen, waardoor hier productie en fabrieken stil vielen. Je wilt in de toekomst voorkomen dat je te afhankelijk wordt van een lange en ingewikkelde toeleverketen. Zeker als het gaat om kritische producten en apparatuur (bijvoorbeeld medicijnen, medische apparatuur). Dit “reshoring” wordt echt een strategisch agendapunt voor veel eindproducenten.

Hetzelfde geldt voor het opbouwen van strategische voorraden van grondstoffen, onderdelen en producten, ook om daarmee de afhankelijkheid van toeleveranciers ver weg te verlagen.

De impact hiervan op toeleveranciers kan heel groot zijn. Klanten vallen weg omdat ze op zoek gaan naar toeleveranciers dichterbij, voor een grotere leverbetrouwbaarheid en een meer robuuste toeleverketen. Het omgekeerde geldt natuurlijk ook. Er komen ook kansen om als toeleverancier dichterbij een nieuwe klant te zitten dan zijn huidige leveranciers.

Trends in de markt

Naast de economische impact en de ontwikkelingen in de toeleverketen zijn er ook nog bepaalde trends die door corona versnellen en grote impact kunnen hebben op toeleveranciers in de maakindustrie.

Zo zullen naar verwachting de eisen voor hygiëne, voedselveiligheid e.d. nog strenger worden. Ook gedreven door het corona-virus.

Maar ook veranderingen in consumentengedrag, zoals (nog) meer online bestellingen, meer thuiswerken, verstandiger en gezonder eten bieden kansen voor nieuwe producten en diensten.

Ook zijn er verschillende Europese landen die het economisch herstel uit de corona-crisis stimuleren met gericht beleid op bijvoorbeeld verdere verduurzaming. Dit zal leiden tot nieuwe  investeringen en kansen in onder andere batterij-technologie en energieopslag.

Strategievorming

Er zijn dus nogal wat ontwikkelingen ten gevolge van de corona-crisis waar je als toeleverancier rekening mee moet houden. Een goed moment dus om met je strategie aan de slag te gaan. Belangrijke vragen die je jezelf daarbij moet stellen zijn vooral deze:

• Wat is je huidige positie en rol in de keten;
• Wat zijn mogelijke verschuivingen en veranderingen in de keten;
• Wat gebeurt er in je eindmarkt;
• Wat is de economische impact;
• Welke trends zie je daar?

Het belang hiervan blijkt ook uit recente opdrachten waarin we klanten in de maakindustrie hielpen met strategie-ontwikkeling. Groot en duidelijk bleek de impact van corona, maar gelukkig kwamen er ook nieuwe kansen en mogelijkheden naar voren.

Onze boodschap voor 2021 is: “gezond én slagvaardig blijven.” Breng dus de impact van corona op je business als toeleverancier in kaart, niet alleen voor nu, maar ook voor de langere termijn.

Copyright: Thijs Jaarsma, Jaarsma + Lebbink