Eurocommissaris Bieńkowska: ‘Verbod op dieselvoertuigen heeft averechts effect’

Steeds meer Europese steden willen dieselvoertuigen in de ban doen. Elżbieta Bieńkowska, eurocommissaris voor industrie, waarschuwt dat dit echter een averechts effect kan hebben op pogingen auto’s in Europa duurzamer te maken.

Dit schrijft Bieńkowska in een vertrouwelijke brief gericht aan Europese ministers die in handen is van de Financial Times. Parijs, Madrid en Athene hebben aangekondigd dieselvoertuigen vanaf 2025 in de ban te willen doen. Stuttgart wil vanaf volgend jaar op dagen waarop sprake is van veel luchtvervuiling een verbod op dieselvoertuigen invoeren. Nederland kent daarnaast al enige tijd in ondermeer Rotterdam en Utrecht milieuzones, waar oudere dieselvoertuigen niet langer welkom zijn. Dit heeft volgens het CBS ertoe geleid dat het aantal dieselvoertuigen met een bouwjaar voor 2001 op de Nederlandse weg met 34.000 stuks is afgenomen. 

Averechts effect

Bieńkowska ziet dus weinig in dergelijke verboden en stelt dat dit juist een averechts effect kan hebben op pogingen autofabrikanten duurzamere voertuigen te laten produceren. Het standpunt van Bieńkowska staat lijnrecht tegenover het standpunt van milieuorganisaties, die een ban op dieselvoertuigen juist als een krachtig middel zien om de CO2-uitstoot in Europese steden terug te dringen en autofabrikanten te dwingen duurzamere voertuigen te produceren. 

Bieńkowska is bang voor negatieve bijeffecten. De eurocommissaris wijst ondermeer op het recente dieselschandaal, waarbij dieselmotoren in de praktijk meer blijken uit te stoten dan zij op papier aangegeven door de fabrikanten. Hierbij wordt gebruik gemaakt van software die ook wel ‘sjoemelsoftware’ wordt genoemd. Deze software detecteert automatisch dat het voertuig op een testbank is geplaatst en past de werking van de dieselmotor dusdanig aan dat een lagere CO2-uitstoot wordt gerealiseerd. 

In eerste instantie werd deze sjoemelsoftware ontdekt in voertuigen van Volkswagen. Inmiddels wordt echter ook het gebruik van dergelijke software door ondermeer de autofabrikanten Porsche, Fiat Chrysler, Suzuki, Daimler, Audi en General Motors onderzocht. Bieńkowska stelt dat een verbod op dieselvoertuigen in Europese steden opnieuw als een klap komt voor eigenaren van dieselvoertuigen. 

Belastingvoordeel

Daarnaast geven officials van de Europese Unie tegenover de Financial Times aan dat Bieńkowska bezorgd is over het feit dat burgers in sommige Europese landen met belastingvoordelen zijn verleid dieselvoertuigen aan te schaffen. Zo werden in Nederland tot 2014 belastingvoordeel gegeven op dieselvoertuigen door deze voertuigen vrij te stellen van wegenbelasting. Daarnaast kondigde Frankrijk in 2015 aan belastingvoordelen voor dieselvoertuigen geleidelijk te gaan afbouwen. Een verbod op dieselvoertuigen zou volgens Bieńkowska ervoor zorgen dat burgers met hun recent aangeschafte dieselvoertuigen niet langer overal in Europa kunnen rijden, terwijl zij juist zijn gestimuleerd door lokale overheden om deze voertuigen aan te schaffen. 

Ook vreest Bieńkowska dat een dergelijk verbod de markt voor dieselvoertuigen kan doen instorten. Dit brengt financiële schade toe aan autofabrikanten, terwijl overheden hen juist willen stimuleren te investeren in duurzame brandstoftechnologie. 

‘Geen belang bij snelle instorting’

“Hoewel ik ervan overtuigd ben dat we snel in de richting van zero-emissie voertuigen zouden moeten gaan in Europa, kunnen beleidsmakers en de industrie geen belang hebben bij een snelle instorting van de Europese dieselmarkt door lokale rijverboden”, schrijft Bieńkowska in haar brief gericht aan Europese ministers.

Bieńkowska wil dan ook dat toezichthouders strenger optreden tegen voertuigen die niet aan Europese emissierichtlijnen voldoen en fabrikanten meer stimuleren dieselvoertuigen duurzamer te maken. Het gaat hierbij niet alleen om de ontwikkeling nieuwe dieselvoertuigen, maar ook terugroepacties voor bestaande dieselvoertuigen die in de praktijk meer uitstoten dan op papier.

Door: Wouter Hoeffnagel
Bron: Financial Times
Bron: CBS