Recordgroei houdt aan maar het MKB profiteert hier nauwelijks van

De NEVI PMI® laat zien dat de recordgroei van de Nederlandse industrie in december nauwelijks veranderde. De PMI daalde weliswaar licht van 62.4 in november, maar het cijfer van december blijft nog steeds ruim boven het vorige record van februari 2011.

De toelichting van Prof. dr. Arjan van Weele (NEVI-hoogleraar Inkoop en suply management aan de TU/e) was niet mis te verstaan. Het groeitempo van de Nederlandse industrie is onverminderd hoog. De enige deel-index die wel een recordwaarde vertoonde was die van de werkgelegenheid. Deze index scoorde een niet eerder vertoonde waarde van 61.1. Dat duidt erop dat bedrijven in hoog tempo medewerkers aan het werven zijn om aan de aanhoudende vraag naar hun producten te kunnen voldoen. Zowel uit het binnenland als het buitenland namen de orderportefeuilles verder toe. De productiebedrijven kunnen de vraag niet bijbenen gezien de verder oplopende levertijden. De sterke inkoopprijsinflatie leidt tot een grote hamsterwoede: halffabricaten en grondstoffen worden in grote volumes aangekocht om toekomstige producties veilig te stellen en toekomstige prijsverhogingen te ondervangen. Natuurlijk leidt dit tot steeds sneller oplopende prijzen, omdat leveranciers niet in gelijke mate aan de vraag kunnen voldoen.

En het buitenland laat zich ook niet onbetuigd: de PMI kwam in Duitsland in december uit op 63.3 (november 62.5) en die van Frankrijk op 59.3 (november 57.7). Ook vanuit deze landen is de vraag naar grondstoffen, halffabricaten en technische componenten hoog. Toeleveranciers en gekwalificeerde medewerkers lijken op dit moment de belangrijkste bottleneck te zijn voor verdere groei in onze regio. Die bedrijven die de laatste jaren geïnvesteerd hebben in goede relaties met gekwalificeerde leveranciers plukken daar nu de vruchten van. 2017 was een fantastisch jaar voor onze industrie en voor alle sectoren die op de kracht van de industrie konden meeliften. Gezien de overvolle orderportefeuilles begint 2018 goed.”

MKB-bedrijven groeien nauwelijks
Alle lichten staan op groen maar toch lijkt het MKB niet van de groei te kunnen profiteren. MKB-bedrijven groeien niet als zij de financiële stromen onvoldoende weten te benutten. Dat kan onwetendheid zijn of onbekendheid met de mogelijkheden. Want groei kan wel degelijk gerealiseerd worden zonder directe tussenkomst van extern kapitaal. Maar dan is het wel zaak dat MKB’ers weten hoe zij waarde halen uit de keten, uit hun eigen bedrijf. Daarvoor is het belangrijk de economie beter te lezen, te voorspellen wat er gaat gebeuren in de toekomst.

Hoe het komt dat veel MKB-bedrijven niet of nauwelijks groeien, staat breed uitgemeten in het rapport van Het Comité voor Ondernemerschap en Financiering. De organisatie onderzocht voor het tweede jaar op rij de economische positie van het MKB. Hun bevindingen zijn in november gepubliceerd in de uitgave Staat van het MKB.

Onwetendheid
Op een kleine groep koplopers na staat het MKB stil. Het rapport probeert hier verschillende verklaringen voor te geven en financiering blijkt een cruciale factor te spelen. In veel gevallen schijnen MKB’ers niet de toegang te vinden naar het kapitaal. Onbekendheid met alternatieve financieringsvormen is zo’n oorzaak. En, dat is evident, eigen geld is vaak te gering om grotere stappen te kunnen zetten.

Klassieke benadering
Wanneer een MKB’er groei wil realiseren zal hij in veel gevallen vooral proberen de omzet te verhogen door meer aandacht te geven aan de verkoopzijde. Wat de mogelijkheden zijn aan de inkoopzijde, blijft vaak onderbelicht. In veel gevallen is de benadering nog klassiek en is ‘zo scherp mogelijk’ inkopen de belangrijkste, zo niet enige focus. Daar laat de MKB’er kansen liggen.

Lange termijn
We zien in de grotere bedrijven dat de voorspellende kracht van onze inkoopmanagersindex (NEVI PMI) op steeds meer aspecten vaker en zwaarder meeweegt bij economische beslissingen. Dat heeft ook te maken met het feit dat inkopers in grote bedrijven vaak specifiek zijn opgeleid om waarde toe te voegen aan de complete bedrijfsketen. Zij weten de interpretatieslag van de (deel)indexen naar de praktijk goed te maken. Daarmee realiseren zij waarde die soms direct wordt omgezet in euro’s op de bank (bijvoorbeeld inkoopprijzen materialen), maar altijd de groei bevordert op de lange termijn.

Hoger plan
Ook de ondernemers en inkopers in het MKB zouden veel baat hebben door de maandelijkse PMI (Purchasing Managers Index) te leren kennen, interpreteren en hierop breder te gaan anticiperen. De gevolgen hiervan kunnen hun zakelijke belangen op allerlei mogelijke manieren naar een hoger plan tillen. Zo kunnen bijvoorbeeld de gesprekken met leveranciers heel anders worden aangevlogen wanneer je als MKB’er tijdig leveringsproblemen ziet aankomen.

Aantrekkelijke condities
Eén van onze leden, een productiebedrijf met wereldwijde afzet, maakte een ontwikkeling door waarbij ze capex waar mogelijk omzetten in opex. Zij transformeerden onder andere de engineersafdeling naar projectmanagementorganisatie. Het engineeringswerk sourcen ze nu zelf in de markt. Daarmee hebben ze zich logischerwijs afhankelijker gemaakt van leveranciers. Voor hen is het daarmee nog belangrijker geworden dat zij goed weten wat er in de markt gebeurt, zodat zij daar vroegtijdig op kunnen inspelen. Als zij de vraag naar bepaalde technische diensten zien toenemen en de beschikbaarheid afneemt, moeten zij naar andere partners zoeken om toch een goede dekking te houden. Ze starten inkooptrajecten eerder op waarmee ze zichzelf tijd geven om een goed contract te kunnen maken. Onder aantrekkelijke condities, mede dankzij de informatie uit het maandelijkse NEVI PMI rapport.

Wij zien dankzij dergelijke mooie voorbeelden dat het MKB veel meer waarde kan halen uit de keten. En daarmee zonder directe tussenkomst van extern vermogen, wel degelijk groei kan realiseren. Doordacht inkopen is dus écht waarde kopen.

Met dank aan hoogleraar Arjan van Weele.