Nederland huisvest Europese proeffabriek voor fotonische chips

Nederland krijgt een Europese proeffabriek voor zogeheten fotonische chips. Dit zijn chips die informatie overbrengen met licht, in plaats van zoals nu gebruikelijk elektronen. Zowel Eindhoven als Enschede zijn beoogde locaties voor onderdelen van de proeffabriek.

Fotonische chips zijn een nieuwe generatie microchips die gebruikmaken van lichtdeeltjes (fotonen) in plaats van elektrische stroom (elektronen) om informatie te verwerken en te transporteren. Communicatie via optische signalen maakt het mogelijk meer informatie over een langere afstand te versturen. Dit vertaalt zich in de praktijk tot hogere prestaties en een betere energie-efficiëntie. Deze kenmerken maken fotonica een veelbelovende technologie, vooral voor toepassingen waar snelheid en energie-efficiëntie cruciaal zijn, zoals in datacenters, telecommunicatie, kunstmatige intelligentie, en quantum computing.

133 miljoen gereserveerd voor productielijn

Voor de bouw van de fabriek is het consortium PIXEurope geselecteerd, dat bestaat uit partijen uit elf landen waaronder Nederland. Zij gaan contractbespreking voeren voor de ontwikkeling van een Europese proeffabriek voor fotonische chips. In totaal is 380 miljoen euro aan publieke investeringen gereserveerd vanuit de Europese Unie (EU) en de betrokken landen. 133 miljoen euro van dit totaalbedrag is voor deze proefproductielijn binnen Nederland gereserveerd.

Het gaat om een project van de zogenoemde Chips Joint Undertaking (Chips JU). Dit is een Europees publiek-privaat samenwerkingsverband die onderzoek, ontwikkeling en innovatie ondersteunt van halfgeleidertechnologieën en -toepassingen. Zowel bedrijven, kennisinstellingen als overheden uit diverse zowel Europese als niet-Europese landen maken deel uit van het samenwerkingsverband. Ook de EU is betrokken. Vanuit Nederland gaat he tonder meer om bedrijven als Smart Photonics.

Chips JU financiert projecten die een bijdrage leveren aan het versterken van de Europese concurrentiepositie op het gebied van halfgeleiders. De proefproductielijnen voor fotonicatechnologie zijn hiervan een voorbeeld.

Goed gepositioneerd

De realisatie van de voorgestelde faciliteiten is toegekend aan kennisinstituut TNO, de TU Eindhoven en de Universiteit Twente. Nederland is al langer actief op het gebied van fotonica en daardoor goed gepositioneerd voor de productie van fotonische chips. Denk daarbij aan PhotonDelta, waarin tientallen mkb-bedrijven samenwerken met technologie- en innovatiepartners.

Minister Dirk Beljaarts (Economische Zaken): “Dit is goed nieuws. Voor het Nederlandse innovatieklimaat als geheel en voor de betrokken mkb-bedrijven die hieraan hard werken. Fotonica is niet voor niets één van de technologieën die door het kabinet als strategisch is aangemerkt. Ons doel is om daar een sterke Europese concurrentiepositie in te krijgen. Van kennis, innovatie, toelevering tot eindproductie. Dat is nodig voor de Nederlandse banen en inkomsten van de toekomst, het oplossen van maatschappelijke uitdagingen en onze nationale veiligheid.”

Indien de onderhandelingen, contracten en financiering rondkomen, kan het project naar verwachting medio 2025 van start gaan.

Auteur: Wouter Hoeffnagel
Beeld: brookhaven via Pixabay