McKinsey: EU moet achterstand op diverse technologische gebieden inlopen

De Europese Unie (EU) moet zijn achterstand wat betreft diverse belangrijke technologieën op andere grote regio’s inlopen. Indien de achterstand niet wordt weggewerkt, maakt dit Europa kwetsbaar in alle sectoren wat betreft groei en concurrentievermogen, maar ook wat betreft veiligheid en strategische sterkte. Dit hindert op de lange termijn de veerkracht van de EU.

Hiervoor waarschuwen Sven Smit, Magnus Tyreman, Jan Mischke, Philipp Ernst, Eric Hazan, Jurica Novak, Solveigh Hieronimus en Guillaume Dagorret van consultancybureau McKinsey in een strategische analyse. McKinsey wijst erop dat de EU zich de afgelopen decennia snel ontwikkelde. Zo leidde de financiële crisis van 2008 tot meer financiële samenwerking tussen EU-lidstaten. De COVID-19 pandemie zorgde voor een hoger niveau van fiscale coördinatie via het NextGeneration EU-fonds.

Kwetsbaarheden

McKinsey waarschuwt echter dat de strijd tussen Rusland en Oekraïne kwetsbaarheden aan het licht brengt. Deze variëren van voedselveiligheid tot de beschikbaarheid van energie en defensie. “De oorlog heeft de realiteit geaccentueerd dat veerkracht afhangt van een sterke economie met strategische autonomie op deze kritieke gebieden die al lang als vanzelfsprekend werd beschouwd”, schrijft McKinsey.

Technologie is van cruciaal belang, stelt McKinsey. Indien Europa wat betreft belangrijke technologieën zijn achterstand op andere grote regio niet inloopt, maar dit alle Europese sectoren kwetsbaar als het gaat om groei, concurrentievermogen, veiligheid en strategische sterkte. “Gezien de aardbevingen op het eigen continent is een robuust Europa meer dan ooit nodig. Maar om dat te realiseren, moet de regio het hoofd bieden aan een slow motion-concurrentiecrisis die zich al twee decennia stilletjes aan het ontvouwen is, gericht op de zakelijke en technologische kloof met andere grote regio’s”, schrijft het consultancybureau.

‘Europese bedrijfsleven presteert ondermaats’

Het consultancybureau stelt dat Europa diverse sterk presterende bedrijven kent, maar het Europese bedrijfsleven als geheel onderpresteert ten opzichte van andere grote regio’s. Zo groeien Europese bedrijven langzamer, kennen zij lagere opbrengsten en investeren minder in R&D dan Amerikaanse concurrenten. McKinsey wijt dit onder meer aan het feit dat Europa de ‘boot heeft gemist’ bij de laatste technologische revolutie en zowel op het gebied van ICT als andere disruptieve innovaties achterloopt wat betreft waarde en groei.

McKinsey waarschuwt dat de gevolgen groot kunnen zijn indien Europa zijn achterstand niet inloopt. Het consultancybureau schat dat 2 tot 4 biljoen euro aan bedrijfswaarde in 2040 op het spel kan staan. Dit staat volgens McKinsey gelijk aan:

• 30 tot 70 procent van de voorstelde groei van het binnenlands bruto product (BBP) tussen 2019 en 2040;
• een procentpunt groei per jaar;
• zesmaal de netto-investering die Europa nodig heeft voor het realiseren van nul emissies in 2050;
• ongeveer 90% van alle sociale uitgaven in Europa;
• een universeel inkomen van 500 euro per maand voor iedere Europese burger.

‘Europa dreigt op diverse vlakken op achterstand te komen’

Indien de EU deze crisis niet adequaat adresseert, kan dit Europa op diverse vlakken op achterstand brengen. Denk hierbij aan groei, inclusiviteit en duurzaamheid, maar ook aan de strategische autonomiteit en het gewicht van de Europese stem in de wereld. “Europa kan voortbouwen op zijn sterke punten. Het sociaaleconomische model heeft tot nu toe goed gediend. Maar als bedrijven willen spelen op de schaal en snelheid die nodig zijn om te concurreren in een wereld waarin technologische disruptie zich overal verspreidt, vaak met een dynamiek die de meeste winnaars oplevert, kan een herwaardering van lang gekoesterde overtuigingen en afwegingen nodig zijn. Een geïntegreerd pakket initiatieven zou een omgeving kunnen scheppen die hen daartoe in staat stelt, en er tegelijkertijd voor kan zorgen dat de huidige hoge kwaliteit van leven van veel van de Europese burgers op de lange termijn behouden blijft”, aldus McKinsey.

“Als Europa werkt, werkt het goed”, stelt McKinsey. Met name als het gaat om duurzaamheid en inclusiviteit presteert Europa – en dan met name Noord-Europa en het Europese vasteland – sterk. Zo kent Europa 2,4 keer lagere CO2-emissies per inwoner dan de Verenigde Staten, terwijl de CO2-emissies per unit van het BBP 1,8 keer lager ligt. Beide zijn sinds 1990 sneller teruggelopen dan in de VS. Ook wil Europa sneller CO2-neutraal zijn dan andere regio’s.

Wat betreft inclusiviteit loopt Europa voor. Zo scoort Europa wat betreft ongelijkheid een score van 30 op de Gini index, terwijl de VS 41 scoort. Als het gaat om sociale mobiliteit zijn alle landen in de top 10 Europees. Ook kent EU de hoogste levensverwachting ter wereld. De gemiddelde levensverwachting in de EU bedraagt 80 jaar, terwijl dit in de VS 79 is en in China 77.

Groei blijft achter

Als het echter gaat om groei zijn de prestaties minder rooskleurig. Zo is de groei van het BBP dertig procent lager dan dat van de Verenigde Staten (VS). Het verschil werd de afgelopen jaren kleiner, maar deze trend is inmiddels gekeerd.

De groei van het BBP per inwoner groeide tussen 2000 en 2019 in Europa jaarlijks met ongeveer 1,2 procent, wat nagenoeg gelijk is aan de 1,1 procent groei die de VS noteerden. In de VS groeide de totale BBP echter met 1,9 procent per jaar gedurende deze periode, terwijl de groei in Europa op 1,4 procent per jaar blijft steken. Dit reflecteert een hogere bevolkingsgroei, meldt McKinsey.

Het BBP per inwoner van Europa is echter nog altijd 30 procent lager dan dat van de VS. McKinsey meldt dat veertig procent van dit verschil toegeschreven kan worden aan bewuste keuzes rondom arbeid, zoals pensioenleeftijden, vakantiedagen en ouderschapsverlof. Dertig procent wijt McKinsey aan de grote verschillen tussen diverse Europese regio’s. McKinsey wijst echter ook op het inkomen van Europese en Amerikaanse burgers; slechts tien procent van de Europeanen verdient meer dan hun collega’s in de VS.

EU leidt op weinig technologische vlakken

McKinsey zet de prestaties van de Europese Unie rondom tien belangrijke technologieën op een rij. Het gaat daarbij om:

• next-level automatisering zoals industriële en collaboratieve robots;
• toekomstige connectiviteit zoals 5G en het Internet of Things;
• gedistribueerde infrastructuur zoals de cloud en edge computing;
• next-generation computing zoals kwantumcomputers en neuromorfische software;
• toegepaste kunstmatige intelligentie zoals robotic process automation en geoptimaliseerde besluitvorming;
• toekomstige ontwikkeling zoals software 2.0, no-code en low-code;
• trustarchitectuur zoals blockchain, Zero Trust-security en biocomputing;
• de volgende generatie materialen zoals nanomaterialen, composiet materialen en halfgeleiders;
• toekomstige schone energietechnologieën zoals zonne- en windenergie, waterkracht, nucleaire energie, waterstof en elektrische voertuigen.

Europa gaat uitsluitend met de volgende generatie materialen en toekomstige schone energietechnologieën aan de leiding.

De volledige analyse van McKinsey is hier beschikbaar.

Auteur: Wouter Hoeffnagel
Foto: Michal Jarmoluk via Pixabay