Hoe gemeenten ruimte kunnen maken voor de nieuwe maakindustrie

Gebrek aan geschikte ruimte en personeel zetten de groei van maakbedrijven onder druk. Dit terwijl de maakindustrie veel banen biedt voor zowel laag- als hoogopgeleiden en een belangrijke rol speelt in de transitie naar een circulaire economie. Veel steden hebben een flinke woningbouwopgave en er dreigen tekorten aan geschikte bedrijfslocaties. Daarnaast vragen digitalisering en robotisering in de maakindustrie om nieuwe kennis en vaardigheden en veranderen daarmee de eisen ten aanzien van personeel. In samenwerking met verschillende gemeenten voerde Platform31 een verkenning uit naar de (veranderende) vestigingsvoorwaarden van de nieuwe maakindustrie.

Maakbedrijven aan het woord

De nieuwe maakindustrie bestaat in deze verkenning uit zowel maakbedrijven met geheel nieuwe producten, productiemethoden of businessmodellen (denk bijvoorbeeld aan 3D printen of een circulair businessmodel) als gevestigde maakbedrijven met sterk veranderende productieprocessen door digitalisering en robotisering. Bij alle maakbedrijven staat het zelf vervaardigen van producten of productonderdelen centraal. In deze verkenning komen de verschillende maakbedrijven aan het woord over hun vestigingswensen, nu en in de toekomst.

Maakbedrijven beter integreren

“Onbekend maakt onbemind is bij maakbedrijven zeker van toepassing; maakbedrijven zijn weinig zichtbaar in de stad en bij veel mensen is er weinig bekend over wat deze bedrijven doen”, zo schrijft Platform31. “Dit bemoeilijkt de zoektocht naar geschikt personeel en zorgt er ook voor dat veel maakbedrijven weinig ondersteuning vinden bij het zoeken naar ruimte. Meer inzicht in de (veranderende) vestigingsvoorwaarden van maakbedrijven maakt dat gemeenten maakbedrijven beter in de stad kunnen integreren. Dit draagt bij aan duurzamer steden en werkgelegenheid.

Maakbedrijven zichtbaar maken

Gemeenten kunnen helpen bij het zichtbaar maken van maakbedrijven, zowel aan de straat en in de stad, als in het meedenken over hoe de maakindustrie zich naar buiten toe kan presenteren (Stad van Makers!). Hiermee kun je als gemeente een belangrijke bijdrage leveren aan zowel de verlevendiging van gebieden als aan de voorwaarden voor groei in de maakindustrie en het ontwikkelen van nieuwe ideeën.

Zeven aanbevelingen

In deze publicatie komt Platform31 tot zeven aanbevelingen voor beleidsmedewerkers Economische Zaken en Ruimtelijke Ordening van gemeenten:

1. Maak onderscheid in type maakbedrijven en hun betrokkenheid bij R&D
2. Heb oog voor sociale en maatschappelijke waarde
3. Zet in op tijdelijke locaties maar niet op tijdelijke bedrijven
4. Durf te experimenteren binnen de omgevingswet
5. Maak maken zichtbaar
6. Stimuleer innovatie door regionale samenwerking
7. Denk mee!

Het rapport is te downloaden via deze link.