FME: Nederland moet Europese steun zoeken voor export van chiptechnologie

Nederland moet bij de Europese Commissie (EC) en andere lidstaten van de Europese Unie (EU) steun zoeken voor de export van Nederlandse chiptechnologie naar China, pleit FME. De ondernemersorganisatie voor de technologische industrie wil dat Nederland dat de EU een Europees standpunt inneemt omtrent de door de Verenigde Staten (VS) aangekondigde exportbeperkingen rondom machines voor chipproductie naar China.

De VS willen de toegang van China tot geavanceerde chips beperken. De landen zijn lange tijd verwikkeld in een strijd die ook wel een chipoorlog wordt genoemd. Al langer leggen de Amerikanen daarom allerlei chip-gerelateerde exportbeperkingen op voor Westerse partijen die met China handel drijven. Dit levert China veel hinder op, dat voor chiptechnologie nog altijd sterk afhankelijk is van buitenlandse partijen. Het gaat daarbij specifiek om geavanceerde chips, onder meer gericht op kunstmatige intelligentie, supercomputers en defensiedoeleinden.

Ook ASML getroffen

De beperkingen treffen ook het Nederlandse ASML, dat machines voor de productie van chips produceert en levert. Zo mag het Nederlandse bedrijf al langer geen zijn geavanceerde extreme ultraviolet lithography (EUV)-machines leveren aan China. De Amerikanen willen echter ook de export van oudere technologie voor de productie van chips aan banden leggen. Het gaat daarbij specifiek om deep ultraviolet lithography (DUV)-machines.

De VS willen dat Nederland en Japan zich achter de exportbeperkingen scharen. Dergelijke beperkingen kunnen ASML veel schade opleveren. China is een belangrijke afzetmarkt voor het Nederlandse bedrijf. Het bedrijf zag zijn verkopen in China in de eerste helft van 2022 met 19% stijgen tot bijna 1,3 miljard dollar. China is een belangrijke afzetmarkt voor DUV-systemen.

‘Nederland tekent niet zo maar bij het kruisje’

De Nederlandse regering staat dan ook niet te springen om het omarmen van de exportbeperkingen die de VS voorstellen. Minister-president Mark Rutte en minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra spraken hierover afgelopen week met de Amerikaanse president Joe Biden. Het FD meldde dat Rutte en Hoekstra in dit gesprek geen toezeggingen hebben gedaan over exportbeperkingen richting China rondom chiptechnologie- en productie. Rutte benadrukte dat Nederland niet zo maar ‘bij het kruisje tekent’. Rutte herhaalde hiermee een standpunt dat eerder ook al door minister Liesje Schreinemacher voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking werd gedeeld tijdens een interview met Buitenhof.

In de gesprekken is dan ook geen definitieve beslissing genomen over het eventueel overnemen van exportbeperkingen die de VS opleggen aan China. Wel meldt het kabinet op dit vlak ‘nodige stappen voorwaarts’ te hebben gezet. Wat dit precies betekent is niet duidelijk.

Ook Japan terughoudend

De VS willen niet alleen dat Nederland verdergaande exportbeperkingen opleggen aan China rondom chips, maar vragen ook Japan – met Canon en Nikon eveneens een belangrijke speler op het gebied van chipproductie – dit te doen. Net als de Nederlandse overheid is de Japanse overheid hiermee terughoudend. De Japanse minister-president Fumio Kishida en Biden spraken recentelijk over het onderwerp. Naar aanleiding van dit gesprek meldde Kishida dat Japan nog altijd geen besluit heeft genomen over het aanscherpen van de exportbeperkingen rondom chiptechnologie richting China.

FME pleit er nu dus voor dat Nederland steun zoekt bij de EC en EU-lidstaten. De EU zou een Europees standpunt moeten innemen rondom exportbeperkingen van chiptechnologie naar China. FME wijst op de leidende positie van Nederland op dit vlak als één van de belangrijkste leveranciers van machines die worden gebruikt bij de productie van chips. “In deze tijd van snelle technologische ontwikkelingen, digitalisering en geopolitieke spanningen is nationale en Europese strategische autonomie van groot belang”, zegt FME-voorzitter Theo Henrar. “Nederland is gebaat bij een meer eensgezind en krachtig optreden van de EU.”

‘Ruim baan voor Hollandse digitale kampioenen’

Henrar: “De digitale economie is de afgelopen vijftien jaar 2,5 keer harder gegroeid dan de analoge. Halfgeleider- en chiptechnologie ligt aan de basis van deze groei. Om ons toekomstig verdienvermogen te verzekeren is het belangrijk om als natie te excelleren in de mondiale digitale economie. Er moet dus ruim baan zijn voor onze Hollandse digitale kampioenen, binnen de door de EU vastgestelde grenzen.”

FME wil dat Nederland veel meer samenwerking zoekt met serieuze halfgeleidernaties die China omringen. Denk daarbij aan Zuid-Korea, Taiwan en Japan.

Auteur: Wouter Hoeffnagel
Afbeelding: brookhaven via Pixabay