Druk op toeleveringsketen wordt groter en groter

De Nederlandse industrie heeft de handen vol om achterstanden in te lopen en de levertijden aan klanten binnen de perken te houden. Oorzaak: materiaal- en grondstof tekorten waardoor men orders niet kan uitleveren. En schaarste aan personeel. Dat valt af te leiden uit de laatste NEVI PMI rapportage. De NEVI Purchasing Managers Index voor de Nederlandse industrie kwam uit op 60.4, daarmee nog maar 0,3 punt verwijderd van het record in februari 2011.

Er is nog steeds, nu al 52 maanden op rij, sprake van een forse omzetgroei. Zowel de afzet in het binnenland als die naar het buitenland namen fors toe (met een waarde van 59.3 resp. 59.0. Vooral in de sector van de apparatenbouw en investeringsgoederen, waarin Nederland sterk is. Een en ander leidt tot hogere productievolumes waardoor bedrijven meer mensen nodig hebben. En hier sneuvelde wel een record: de werkgelegenheidsindex kwam uit op de niet eerder vertoonde waarde van 59.4! Bedrijven hebben enorme behoefte aan goede vakmensen. En dat is niet alleen in de industrie zo. Eenzelfde ontwikkeling ziet men in de bouw en de installatietechniek. Wat een verschil met enkele jaren geleden. Gezien de pijplijn aan orders waar bedrijven over beschikken zal de vraag naar gekwalificeerd personeel nog wel even aanhouden. 

En hoe doen we het ten opzichte van het buitenland? De Eurozone kwam oktober uit op een PMI van 55.9. En Duitsland en Frankrijk rapporteerden 56.9 resp. 57.5. Zijn er geen vuiltjes in de lucht? Jazeker! De inkoopprijsinflatie is aanzienlijk (70.6). Dit zal de algemene inflatie verder aanjagen. Ook zonder inkoopprogramma van Europees schuldpapier zal Mario Draghi, de president van de ECB, binnen afzienbare tijd op zijn wenken worden bediend.

Toekomst laat zich lastig voorspellen

Zal de sterke economische groei in 2018 aanhouden? Volgens economen trekt de mondiale economie in 2018 verder aan. Economische voorspellingen zijn per definitie onzeker. In sommige perioden meer onzeker dan in andere. Maar kunnen wij ook tijden met grotere onzekerheid van te voren zien aankomen? De mate van onzekerheid varieert over de tijd, en was hoog ten tijde van de grote recessie en meer recent in 2014. Bij de grote recessie was de vraag hoe diep en hoe lang de krimp zou aanhouden. Nu kennen we weer economische groei maar dat neemt niet weg dat deze in 2018 geen andere onzekerheden met zich meebrengt. Nu al zien we dat er tekorten zijn aan materialen en grondstoffen. Dit zal met de aanhoudende economische groei alleen maar sterker worden. Wat de levertijden verder op doet lopen!ABN Amro geeft voor 2018 ook een opwaarts potentieel voor grondstoffen aan. Inkopers gaan in 2018 te maken krijgen met sterke prijsstijgingen van diverse staalsoorten, koper, zirkoon, nikkel, chroom lithium, titaan en aluminium. Alhoewel het effect van prijsstijgingen en prijsvolatiliteit sterk afhangt van de bedrijfsvoering (zoals het aandeel van materiaalkosten in totale kostprijs en het eventuele vermogen prijsfluctuaties aan klanten door te berekenen), kunnen dergelijke verschuivingen –zeker in afwezigheid van een level-playing-field- leiden tot een afnemend concurrentievermogen van de Nederlandse economie.

Circulaire economie de oplossing?!

Is de circulaire economie dan de heilige graal voor tekorten aan en daardoor prijsstijgingen van grondstoffen? Bij circulair ondernemen draait het om slimmer hergebruik van grondstoffen, geen verspilling in je productieproces en toekomstgericht inkopen. Op 2 november werd het nieuwe boek ‘Route circulair‘ gepresenteerd dat is gemaakt in opdracht van VNO-NCW (stichting Management Studies) en waarin tal van praktische tips staan gebaseerd op de ervaringen bij zo’n 31 bedrijven. Het motto is “Maak de circulaire economie belangrijk voordat het echt urgent wordt”. Volgens mij is het al urgent, kijk om je heen! Als NEVI zijn wij drie jaar geleden al begonnen met het verkennen van de mogelijkheden van Circulair Economie middels de Green Deal Circulair Inkopen.  Ik ben van mening dat er juist (nog) meer politieke en ondernemers aandacht en actie zou moeten zijn voor de kritische materialen voor onze Nederlandse Economie. Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat wij toegang houden tot deze materialen (leveringszekerheid veilig stellen; bijvoorbeeld lithium voor de benodigde elektrische auto’s in 2030) of zelfvoorzienend kunnen worden? Als Nederland moeten we vol inzetten op onderzoek en ontwikkeling naar alternatieve materialen, efficiënte inzet van materialen en intensivering van recycling. Hopelijk vindt het nieuwe kabinet dit ook belangrijk en zien ondernemers de urgentie.

> Download gratis en geheel vrijblijvend het NEVI PMI rapport

Dit blog is geschreven door Erik van Assen. Bekijk hier zijn profiel.

(Met dank aan hoogleraar Prof. Dr. Arjan van Weele).