Slimme Stal geeft varkenshouders grip op stalklimaat

Varkenshouders kunnen met de technologie van de Slimme Stal monitoren hoe het klimaat is in de stal. De ondernemers krijgen zo inzicht in temperatuur, relatieve luchtvochtigheid, luchtdruk en het CO 2 gehalte in de varkensverblijven.

De cijfers geven de varkenshouders meer grip op de productieomstandigheden van de varkens en de mogelijkheid om tijdig bij te sturen wanneer dat nodig is. Een optimaal klimaat in de stal is immers een belangrijke voorwaarde voor diergezondheid en dierenwelzijn

Leveranciersvereniging StarFarmers kreeg tijdens haar algemene ledenvergadering inzage in de resultaten van Meten is Weten. Dit project, dat is opgezet met Connecting Agri & Food, de regeling Ondersteuning Ketenconcepten en slachterijconcern Vion, heeft als doel nog meer inzicht krijgen in het klimaat in de stal. Bij 22 deelnemende varkenshouders werd het klimaat in de varkensstal in kaart gebracht.

Stabiel klimaat

Het project geeft inzicht over de stabiliteit van het klimaat in de stal. De groep varkenshouders kent verschillen in de hoogte en stabiliteit van de luchtvochtigheid en het CO 2-gehalte in de stal. De concrete aanbevelingen aan de deelnemers gaan over het aanpassen van het klimaatbeleid in de varkensstal, afhankelijk van gemeten waarden en de huidige instellingen. “Dat is bijvoorbeeld het aanpassen van het verloop van de streeftemperatuur gedurende de ronde zodat de temperatuur in de afdeling meer wordt afgebouwd naarmate de dieren ouder en zwaarder worden”, vertelt adviseur Harm van der Zanden van Connecting Agri & Food.

Ook de temperatuur verlagen of verhogen of op het eind van een ronde meer ventileren spelen een rol bij een optimaal stalklimaat. “Praktische adviezen zijn het verhogen van de minimumventilatie naar het adviesniveau zodat de CO2 en temperatuur meer dalen en de maximumventilatie verhogen omdat deze te laag stond ingesteld waardoor het te warm werd in de afdeling”, aldus Van der Zanden. Enkele deelnemende varkenshouders konden actief sturen op data. Als gevolg daarvan stelden zij waarneembare verbeterde waarden vast.

Ketenprofielen van opfok en vleesvarkens

De sensoren in de stallen van de deelnemende varkenshouders blijven hangen voor verder onderzoek naar het stalklimaat. Vanaf mei worden ketenprofielen opgesteld waarbij de varkenshouders in StarfFarmers op afdelingsniveau gegevens over slachtbevindingen kunnen relateren aan het afdelingsklimaat en het medicijngebruik van de varkens tijdens de fases van vleesvarken en biggenopfok.

De ketenprofielen geven de zeugenhouder en vleesvarkenshouder mogelijkheden om hun management verder op elkaar af te stemmen.

Het project Slimme Stal onderzoekt daarnaast het verband tussen de kwaliteit van het eindproduct af boerderij en het samenspel van klimaatmanagement en medicijngebruik. Op basis van analyse krijgen de deelnemers handvatten ter verbetering aangeboden.

Smart Farming in de stal komt op

Ook het rapport Smart farming in pig production van Wageningen UR laat zien wat er mogelijk is om varkenshouders inzicht in het stalklimaat te geven. Zoals automatische klimaatregelaars die het stalklimaat automatisch regelen waarbij de systemen rekening houden met binnen- en buitentemperatuur, luchtvochtigheid of dag- en nachtritme.

En er zijn meer slimme technologische vindingen om de dieren in de varkensstal te monitoren. Hiermee kan in de varkenshouderij van de toekomst meer dan wat nu gebeurt.

Zo kan de varkenshouder ieder varken van geboorte tot slacht volgen. Zeugen krijgen bijvoorbeeld nu een oormerk, al dan niet met een RFID-chip (Radiofrequentie Identificatie. Een varkenshouder kan van die zeugen precies volgen hoe vaak ze toegang hebben tot een voerstation en hoeveel een dier heeft gegeten. Hij kan deze gegevens combineren met andere data waaronder geboortedatum, gewicht, groei, ras of gebruik van antibiotica. Zeugen kunnen op deze manier nu al op individueel niveau worden gevolgd.

Bij de meeste vleesvarkens is dat echter nu nog niet het geval. Wanneer de dieren bij het slachthuis aankomen is meestal niet meer bekend van welk bedrijf ze komen en wat hun gewicht is. Met nieuwe toepassingen zouden de schakels in de varkensvleesketen vanwege efficiency en transparantie meer data kunnen verzamelen.

Hoestdetectie en sorteersystemen zijn enkele van de toepassingen van smart farming die de varkenshouderij kan inzetten. Wanneer er sprake is van hoest bij een varken ontvangt een varkenshouder een seintje op zijn smartphone. Met sorteersystemen kunnen varkens automatisch naar behoefte worden gevoerd.

De varkenshouder van de toekomst zal dergelijke slimme technologieën veel meer gaan toepassen.